
به منظرگاه مدیریتی حضرت فاطمه سلام الله علیه خوش آمدید.
به گزارش مشرق، حضرت زهرا (س) یکی از پنج بانوی قدسی تاریخ جهان به شمار میرود و جایگاه بسیار رفیعی در دین اسلام دارد. آن حضرت (س) سومین معصوم، دختر معصوم، همسر معصوم و مادر معصوم و دارای ویژگیهای ممتاز متعددی است.
۱۲ امام بزرگوار شیعه (علیهم السلام) از نسل حضرت فاطمه زهرا (س) هستند؛ مطابق روایات سوره و آیاتی از قرآن کریم مانند سوره کوثر، سوره انسان، آیه تطهیر و آیه مودت در حق آن حضرت (س) و همسر و فرزندانش نازل گردیده است و دوستی و دشمنی با ایشان، به منزله دوستی و دشمنی با پیامبر (ص) است.
مهر | دین و اندیشه | شنبه، 17 دی 1401 - 13:44
آئین پایانی دهمین کنگره ملی شعر فاطمی «هجده سال نوری» با شعرخوانی و معرفی شاعران برگزیده برگزار میشود.
خلاصه خبر
این مراسم با حضور اساتید خبره استاد احد ده بزرگی، حاج ولی الله کلامی زنجانی، استاد سید رضا جعفری، حاج جواد حیدری و سید حمید رضا برقعی برگزار خواهد شد.
همچنین مجری برنامه سید محمد جواد شرافت است.
تسنیم | فرهنگی و هنری | جمعه، 09 دی 1401 - 18:25
عنوانی با نام "خطبه فدکیه" نه منشأ روایی ندارد و نه در کتب روایی شیعه و سنی با این عنوان نامگذاری شده است. محتوای این سخنرانی گویای آن است که حضرت زهرا سلام الله علیها به بهانه غصب فدک، به دنبال احقاق حق ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام است.
خلاصه خبر
این خطبه را اولبار در کتاب "بلاغاتالنساء" میبینیم.
این کتاب شامل برگزیده سخنان بلیغ و فصیح شخصیتهاى زن از صدر اسلام تا آن دوران است که توسط ابنطیفور نگاشته شد.
او سند این حدیث را از طریق زید بن علیبن الحسین (ع) به حضرت زینب سلامالله علیها رسانده و این خطبه را ذیل عنوان "کلام فاطمة بنت رسول الله ص" روایت کرده است.
اما درباره مفاد خطبه حضرت زهرا سلامالله علیها میتوان آن را به 5 بخش تقسیمبندی کرد:
همان طور که واضح است، هیچ یک از محدثان شیعه و سنی این خطبه را ذیل عنوانی با نام "خطبه فدکیه" به ثبت نرساندهاند بلکه صاحب کفایةالأثر آن را ذیل بابی با عنوان "آنچه از فاطمه (س) دربارهی نصّ به ائمه دوازدهگانه" آورده است و این نشان میدهد نگرش این محدث به این خطبه، نگرشی معرفتی بوده است، همچنان که شیخ صدوق این سخنرانی را ذیل بابی با عنوان "علتهای احکام و شرایع و اصول اسلام" ثبت کرده است.
محتوای خطبه هم گویای آن است که حضرت زهرا سلامالله علیها به بهانهی غصب فدک، به دنبال احقاق حق ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام و بیان عهدشکنی صحابه بود.
نتیجه آنکه عنوانی با نام "خطبه فدکیه" نه منشأ روایی ندارد و نه در کتب روایی شیعه و سنی با این عنوان نامگذاری شده است؛ فعلاً مشخص نیست اولینبار چه اندیشمندی این عنوان را به خطبه حضرت زهرا سلامالله علیها نسبت داد.
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 08 دی 1401 - 08:54
در روایت شریفی رسول خدا دختر گرامیشان را روح و قلب خود معرفی کردهاند که با اذیت او پیامبر نیز اذیت میشود.
خلاصه خبر
رسول خدا نسبت به دختر گرامی خود خیلی مهربان بودند و با شفقت و مهربانی با ایشان رفتار مینمودند و همواره بیان میکردند: «هِیَ بَضْعَةٌ مِنِّی وَهِیَ قَلْبِی وَ رُوحِیَ الَّتی بَیْنَ جَنْبَیَّ فَمَنْ آذاها فَقَد آذانی وَمَن آذانی فَقَد آذَی اللَّهَ»؛ [۱] «فاطمه پاره تن من است.
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: «مَا رَأَیْتُ أَحَداً مِنَ النَّاسِ [کَانَ ] أَشْبَهَ بِالنَّبِیِ صَلَّیاللَّهُعَلَیْهِوَآلِهِ وَسَلَّمَ کَلَاماً وَ لَا حَدِیثاً وَ لَا جِلْسةً مِنْ فَاطِمَة؛ [۲] ازعایشه چنین نقل شده است: هیچ کس از مردم را ندیدم که در گفتار و حدیث نمودن و نشستن، از فاطمه علیهاالسلام به پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله وسلّم شبیهتر باشد».
عَن عائِشَةَ قالَتْ: «ما رَأَیْتُ اَحَدا اَشْبَهُ سَمْتا وَ دَلاًّ وَ هَدْیا بِرَسُولِ اللّه فی قِیامِها وَ قُعُودِها مِنْ فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللّه؛ [۳] عایشه میگوید: کسی را ندیدهام که در خوش خلقی و رفتار و برخورد از فاطمه علیهاالسلام به پیامبر صلیاللهعلیهوآله شبیهتر باشد.
قالَتْ عائِشَةُ: «ما رَأَیْتُ اَحَدا قَطُّ اَصْدَقَ مِنْ فاطِمَةَ علیهاالسلام غَیْرَ اَبیها صلیاللهعلیهوآله؛ [۵] عایشه نقل کرده است: کسی را راستگوتر از فاطمه علیهاالسلام ندیدم جز پدرش».
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 دی 1401 - 09:55
رئیس بنیاد بین المللی امامت گفت:محتوای خطبه فدکیه نشان میدهد که به جز از خاندان وحی و کسی که مسلط بر عرض و طول معارف بلند الهی باشد نمیتواند این خطبه را ایراد کند.
خلاصه خبر
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: خطبه حضرت صدیقه کبری سلاماللهعلیها معروف به خطبه فدکیه است.
بر همین اساس برای شناخت جایگاه و ماهیت این خطبه و فرازهای مهم آنکه به تعبیری جایگاه بلند این خطبه در تاریخ علوم و معارف اهلبیت نشان میدهد با حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی رئیس بنیاد بین المللی امامت به گفتگو پرداختیم که حاصل آن را در ادامه میخوانید:
*ابتدا درباره سند خطبه فدکیه بفرمائید:
در منابع قدیمی این خطبه وجود دارد و از طرق مختلف، راویان گوناگون آن را روایت نمودهاند.
گاه بخشهایی از این خطبه تقطیع شده است.
ابتدای این کتاب با سخنان و خطبههای عایشه آغاز میشود و به ترتیب سخنان زنان بزرگ صدر اسلام را میآورد، تا به خطبه صدیقه طاهره سلام الله علیها میرسد که همین خطبه شریفه میباشد.
* اهمیت و جایگاه خطبه فدکیه چگونه ارزیابی میشود؟
* محتوای خطبه بسیار با عظمت و دقیق بیان شده است چگونه حضرت زهرا (س) در آن حالت غم و اندوه چنین خطبهای ایراد فرمودند؟
در این قسمت بحث، محتوای عظیم و عالی قدر این خطبه شریفه مورد مطالعه و ابعاد مختلف آن مورد توجه قرار میگیرد.
محققین بامطالعهی دقیق این خطبه دریافتند که همه اصول اساسی دین و معارف مکتب اهل بیت علیهمالسلام در آن فشرده شده است.
محتوای خطبه و درونمایههای مضمونی آن نشان میدهد که به جز از خاندان وحی و کسی که مسلط بر عرض و طول معارف بلند الهی باشد نمیتواند این خطبه را ایراد کند.
در تعریف این خطبه باید چنین گفت: که این خطبه عصاره همه معارف نبوی و بستر و محوری برای تمام معارفی است که از امیر مؤمنان صلوات الله علیه درخطب، نامهها و کلمات قصار نقل شده است و تفصیل آن در زمان صادقین علیهما السلام توسط آن حضرت تبیین و شرح شده است.
اگر کسی قرار باشد این خطبه را شرح کند تنها شرح آن خود فرمایشات امیرمؤمنان علیه السلام و مطالبی که از سوی اهل بیت بیان شده است و جز آن بزرگواران نمیتواند گره از مفاهیم بلند این خطبه بردارد.
خطبه شریفه صدیقه طاهره سلام الله علیها به دلیل اینکه بعضی به اختصار گزارش کردهاند و بعضی به تقطیع آن را نقل کردهاند، گاهی اختلافی هم بین متنهای خطبه هست ولی اصل متن در همه نسخهها یکسان است.
*آیا میتوان گفت کلیت خطبه فدکیه اثبات حقانیت اهل البیت علیهم السلام و معارف ایشان است؟
اما یکی از مهمترین راههای اثبات بر حقانیت اهل بیت سخنان و فرمایشات و معارفی است که ایشان عرضه نمودهاند.
این خطبه نیز یکی از شواهد حقانیت اهل بیت علیهمالسلام است.
*چه شرحهایی بر این خطبه نگاشته شده است؟
برای متن این خطبه مرحوم علامه مجلسی در جلد ۲۹ بحارالانوار در کتاب الفتن و المحن گزارشهای مختلفی که در مورد این خطبه آمده است را نقل مینماید و به تفصیل به شرح فرازهای این خطبه میپردازد البته شرحهای مستقلی هم نوشته شده است و منتشر شده است که قابل استفاده است و میتوان از آنها استفاده کرد و متنی هم از این خطبه اخیراً توسط برادر بزرگوار محقق گرانقدر جناب آقای دکتر میثم توکلی توسط انتشارات امامت منتشر شده است؛ در باب سند این خطبه مقالهای از صدیق گرامی تاریخ پژوه معاصر جناب آقای دکتر الویری منتشر شده است و تحقیقات دیگری هم صورت گرفته است که مناسب است دانشپژوهان محترم برای مطالعه به آنها رجوع نمایند.
صحت و قطعیت استناد این خطبه شریفه با منابعی که ذکر شد کاملاً روشن است.
انسان هرچه بیشتر در این باره مطالعه نماید، فهم و تأمل و تعمق بیشتری بر روی خطبه پیدا خواهد کرد.
*آیا به این خطبه آنچنان که باید و شاید توجه شده است؟
در این فرصت کوتاه اشارهای داشته باشیم به فرازهایی از خطبه شریفه تا خواننده محترم تشویق شود، به مضامین مختلف این خطبه مراجعه نماید.
حقیقتاً این خطبه از لحاظ معارف و محتوا از افقی بلند بهرهمند است و متأسفانه در جامعه امروز شیعه این خطبه متروک واقع شده است.
گاهی برای تبیین یک جمله از این خطبه باید به یک صفحه الی دو صفحه از خطب نهجالبلاغه رجوع نمود.
حضرت شروع به ایراد خطبه میکنتد.
اولین کاری که حضرت انجام میدهند نالهای جانسوز است که در خطبه بدین عبارت آمده است: «ثُمَّ أَنَّتْ أَنَّةً» حضرت یک نالهای کشیدند، که این ناله، فریاد آن جمعیتِ در مسجد را بلند کرد، وقتی که جمعیت آرام شدند، حضرت شروع به سخن کردند و با حمد الهی خطبه خودشان را آغاز کردند؛ این خطبه و این حمدی که در خطبه آمده است خودش نشان دهنده معارف بلندی است که حضرت در قالب خطبه بدان پرداختهاند.
روشن است که این خطبه بیانگر اساس و بنیاد معارف اهل بیت است.
در این خطب اگر دقت شود طلیعه سخن عمیقترین مباحث معرفتی است و در خطبه فدکیه این نکته کاملاً واضح است.
آنجایی که حضرت میفرمایند: «اَلْحَمْدُلِلَّهِ عَلی ما اَنْعَمَ، وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلی ما اَلْهَمَ، وَ الثَّناءُ بِما قَدَّمَ، مِنْ عُمُومِ نِعمٍ اِبْتَدَاَها، وَ سُبُوغِ الاءٍ اَسْداها، وَ تَمامِ مِنَنٍ اَوْلاها…»
*در بخشی از خطبه فدکیه مضامین توحیدی بیان میشود.
تأویل به معنای غایت وحقیقت آن کلمه میباشد، حالا وقتی که این تعبیر را ردیابی میکنیم به آن خطبه بلند امیرالمومنین علیه السلام برخورد میکنیم، همان خطبه اول نهجالبلاغه که أَوَّلُ الدِّینِ مَعْرِفَتُهُ، وَکَمَالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْدِیقُ بِهِ، وَکَمَالُ التَّصْدِیقِ بِهِ تَوْحِیدُهُ، وَکَمَالُ تَوْحِیدِهِ الاْخْلاَصُ لَهُ، وَکَمَالُ الاْخْلاَصِ لَهُ نَفْیُ الصِّفَاتِ عَنْهُ یعنی مطلبی که حضرت زهرای مرضیه سلاماللهعلیها دراین خطبه فرمودهاند، بعداً امیرالمومنینعلیهالسلام در خطبه اول نهجالبلاغه و خطب دیگر توضیح و شرح این عبارات را میدهند، که این اخلاص چیست؟
در خطبه اول نهجالبلاغه شرح آن را بیان کردهاند.
*حضرت مساله خلقت عالم را در این خطبه چگونه بیان میکنند؟
حضرت در این خطبه به مسأله خلقت میپردازند: «اِبْتَدَعَ الْاَشْیاءَ لا مِنْ شَیْءٍ کانَ قَبْلَها» با یک عبارت نظریه خلقت را در اندیشهی اهل بیت بیان میدارند.
معمولاً در بحثهای نبوت و امامت میگوئیم حجت الهی من الله منصوب میشود.
* حضرت در این خطبه وضعیت امت بعد از رسول خدا را چگونه تبیین میکنند؟
أاهضم تراث أبی و أنتم بمرأی منی و مسمع» شما نشستید و میبینید در حالی که میراث پدر من در حال بلعیدن و خوردن است «وَ اَنْتُمْ ذَوُو الْعَدَدِ وَ الْعُدَّةِ وَ الْاَداةِ وَ الْقُوَّةِ، وَ عِنْدَکُمُ السِّلاحُ وَ الْجُنَّةُ.»
جایگاه این خطبه به لحاظ تخاطب و موقعیت تاریخی است، چون در این خطبه به کرات ارجاع میشود به شرایط تاریخی آن دوره و وضعیتی که امت اسلام در آن دوره دارند، این ارجاعات تاریخی به گمانم کمتر روی آن بحث شده است.
حضرت در مباحث مربوط به امامت و ولایت با چه منطقی و با چه ابعادی و محوری به تبیین مسئلهی امامت و خلافت اهل بیت عصمت و طهارت علیه السلام میپردازند و این هم جای تأمل جدی دارد.
نکته پایانی هم در باب نسخه شناسی این خطبه است.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 دی 1401 - 14:38
این مداح اهل بیت(ع) با تاکید بر تکریم و بزرگداشت ایام فاطمیه گفت: تکریم ایام فاطمیه بسیار حائز اهمیت بوده و میتواند شروع یک انقلاب، استواری و یک فرهنگ جدید باشد.
خلاصه خبر
حسین صاحب جمعی مداح اهل بیت (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر، در اهمیت تکریم ایام فاطمیه اظهار داشت: چندین سال است با توجه به تاکید علما تکریم و بزرگداشت ایام شهادت حضرت زهرا (س) مورد توجه قرار گرفته تا جایی که امروز مردم به صورت خودجوش با راه اندازی دستههای عزاداری سالروز شهادت حضرت را بسیار باشکوه برگزار میکنند.
این مداح جوان با اشاره به اینکه بسیاری از افراد جامعه دینداری خود را مدیون روضههای مجالس حسینی، فاطمی و هیئات مذهبی هستند، عنوان کرد: بسیاری از جوانان و نوجوانان بر اساس آموزههایی که در این مجالس و تشکلهای دینی و مساجد فرا میگیرند عمل میکنند برای همین بزرگداشت و تکریم ایام فاطمیه بسیار حائز اهمیت بوده و میتواند شروع یک انقلاب، استواری و یک فرهنگ جدید باشد؛ مانند فرهنگ عاشورا که نشان میدهد یک زن چگونه میتواند هم مادر خوب باشد، هم خانه دار خوب باشد، هم همسر خوب باشد و هم در مقام دفاع از ولی و حقیقت خوب بدرخشد.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 دی 1401 - 14:38
اندیشمندان جهان از درک این حقیقت که خدا فاطمه را از نور خود آفرید، متحیر مانده و انگشت ابهام به دهان گرفتهاند.
خلاصه خبر
خلقت نوری فاطمه را پیامبر اینگونه بیان کرده است: «خُلِقَ نُورُ فَاطِمَةَ ع قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْأَرْضَ وَ السَّمَاءَ»؛ «نور فاطمه سلاماللهعلیها قبل از اینکه زمین و آسمان خلق شوند آفریده شد».
جبرئیل اینگونه پاسخ داد: «در زمین فاطمه سلاماللهعلیها نامیده شد برای اینکه پیروان و شیعیان خود را از آتش نجات میدهد و دشمنانش از محبّت او محروم خواهند بود، و در آسمان به این جهت منصوره است که خدا فرمود: «قَالَ سُمِّیَتْ فِی الْأَرْضِ فَاطِمَةَ لِأَنَّهَا فُطِمَتْ شِیعَتُهَا مِنَ النَّارِ وَ فُطِمَ أَعْدَاؤُهَا عَنْ حُبِّهَا- وَ هِیَ فِی السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةُ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ یَعْنِی نَصْرَ فَاطِمَةَ لِمُحِبِّیهَا»؛ «در روز قیامت، مؤمنان از نصر و یاری خدا خشنود میشوند، و خداوند هر که را خواهد یاری کند»، و مقصود از نصرت خدا برای مؤمنان، همانا شفاعت و امداد فاطمه سلاماللهعلیها برای شیعیان و دوستدارانش میباشد ».[۱]
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 دی 1401 - 16:33
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه عرفان، عبودیت و عبادت سه حقیقت وجودی حضرت زهرا(س) است، گفت: عرفان حضرت زهرا شهودی بود.
خلاصه خبر
انصاریان با اشاره به اینکه حضرت زهرا در عالم دنیا هیچ هم کفوی جز حضرت علی نداشت که همسر ایشان شود، اظهار داشت: بنابراین مقام حضرت زهرا هم وزن با مقام امام علی است و درک این مساله برای ما انسانها بسیار سخت و سنگین است.
تقاضای درک و فهم مقام و عرفان حضرت زهرا بالاترین گدایی از محضر پروردگار است.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه عرفان حضرت زهرا شهودی بود گفت: حضرت زهرا که هم کفو حضرت علی بود حتی یک مرتبه بدون اینکه با چشم قلب خداوند را مشاهده کند یک رکعت نماز نخواندند؛ این همان عرفان شهودی است.
شایستگی ایشان در حدی بود که پروردگار برای شناساندن و معرفی خودش در وجود حضرت تجلی میکند ایمان حضرت زهرا مانند ایمان ما نیست که برخواسته از علم و عقل باشد هرچند که این باور نیز درست است اما عرفان حضرت سراسر شهودی است.
پروردگار ظرفیتی را در وجود صدیقه طاهره مشاهده میکند که با کل صفاتش در قلب ایشان تجلی پیدا میکند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: عبودیت حضرت زهرا یعنی در مقابل پروردگار، نبوت، ولایت و قرآن تسلیم شدن است.
تسنیم | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 06 دی 1401 - 10:19
تربیت فرزند صالح و عامل به دستورات الهی، آرزوی همه انسان هاست و نبی مکرم اسلام (ص) نیز از این آرزو فارغ نبود. علاوه بر تأکید قرآن کریم درباره عصمت حضرت زهرا(س)، تدبر در دیگر آیات قرآن مانند آیه اسوه بودن پیامبر، جای تأمل بسیاری دارد.
خلاصه خبر
اما سؤالی که پیش میآید چرایی حجت قرار گرفتن بانوی گرامی اسلام، حضرت فاطمه سلام الله علیها در کنار سایر ائمه است، تا جایی که برخی از روایات معتبر، آن حضرت را در مقامی بالاتر از سایر حجتهای خدا میداند و از این بانوی بزرگوار با ذکر حجت خدا بر حجج الهی نام میبرند.
یک زن اشرف مخلوقات خدا شد
درواقع باید اذعان کرد مهمترین خصوصیت حضرت صدیقه کبری علیها السلام در رسیدن به مقام حجت خداوند و اشرفیت بر مخلوقات خدا، دقت در همراهی و همگامی با حجت خدا بود.
خشم و رضایت حضرت زهرا(س)؛ خشم و رضایت خداوند
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در این زمینه فرمودهاند: «إن الرب یرضی لرضاء فاطمه و یغضب لغضب فاطمه.»
این بیان مشخص میکند نگاه به اطراف از منظر دخت نبی مکرم اسلام آنقدر با یقین و اطمینان قلب است که تطابق مستقیم با نگاه خدا دارد و همین نکته باعث شده رضایت خداوند همراه با رضایت حضرت فاطمه سلام الله علیها و خشم خدای متعال همراه با خشم ایشان باشد.
تسنیم | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 06 دی 1401 - 10:53
حجت الاسلام محمد شیخ الاسلامی در آستانه شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها، ترکیب بندی را به آستان مقدس بانوی دو عالم تقدیم کرده است.
خلاصه خبر
خدا ز خال سیاهش شکوه میگیرد
به چشمهای فریبای حور میکارد
طواف میکند و بر زمین عرش خدا
ز دست پا ک خدا عشق ناب میگیرد
به مهر مادریاش شوق و شور میکارد
شکوه نور ز روح زنانه زهراست
که عشق در نفس عقل کور میکارد
هر آن دلی که پر ز عشق آل زهرا شد
که در وجود محمد سرور میکارد
در عمق طعم شراب طهور میکارد
تب شراب طهور و امیر خانه او
دلی که پر شده از شور و عشق و آگاهی
حکومتی که ز شوقش دروغ میکارید
لگد به در که بماند نشان خودخواهی
زمان ز ضرب لگد ایستاد از سر شرم
کشید فاطمه از عمق سینهاش آهی
چهها گذشت به زهرا، چهها به قلب علی
ز درد یک دل تنها، ز غصه یک مرد
«خدا مرا به فراق تو مبتلا نکند»
شنید تا که صدایی که گفت: زهرا رفت
گشود چشم حزین و سترد از سر شوق