احکام حلال و حرام و مستحبات و مکروهات
تسنیم | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 04 مرداد 1401 - 10:30
کتاب «احکام کاربردی» به آموزش احکام دینی با رویکردی جدید مطابق با فتاوای امام خمینی(ره)، آیتالله العظمی خامنهای و آیتالله العظمی سیستانی منتشر شد.
خلاصه خبر
ایده اولیه تألیف کتاب «احکام کاربردی» توسط استاد فقه و اصول حوزه علمیه مروی، تأسیس کانالی در فضای مجازی برای آموزش احکام بود که چهار سال از عمر آن میگذرد.
لازم به توضیح است که کتاب شریف العروة الوثقی اثر مرحوم آیتالله سید محمدکاظم یزدی، توضیح المسائل و تحریر الوسیله امام خمینی (ره)، منهاج الصالحین آیتالله سیستانی، توضیح المسائل و توضیح المسائل جامع ایشان از مهمترین منابع مورد استفاده در این کتاب هستند.
جهت دسترسی به نظرات آیتالله خامنهای نیز از استفتائات موجود در پایگاه اطلاعرسانی دفتر معظم له و پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار، کانال فقه و احکام در شبکههای اجتماعی ایرانی وابسته به پایگاه اطلاعرسانی دفتر ایشان، رساله نماز و روزه، راهنمای فتاوا و رساله آموزشی استفاده شده است.
مهر | دین و اندیشه | جمعه، 31 تیر 1401 - 16:30
در قانون مجازات پیشین، «بغی» در ضمن «محاربه» مطرح شده و امروز نیز حکم محاربه را برای «بغی» معین کردهاند. ولی در مجموع دایره بغی و محاربه گستردهتر از آیات و روایات در نظر گرفته شده است.
خلاصه خبر
به گزارش خبرگزاری مهر، حجتالاسلام مهدی پورحسین، استاد حوزه و دانشگاه در نشست علمی «بغی و محاربه در نظام کیفری اسلام»، گفت: یکی از موضوعاتی که سلسله بحثهای نظام کیفری اسلام، مورد توجه قرار گرفته، «بغی و محاربه» است.
در قانون مجازات اسلامی اخیر (تدوین ۱۳۹۲) نیز هر دو موضوع، آمده اما قبلاً فقط «محاربه» مطرح گردیده و «بغی» نیز در قالب آن، جای گرفته بود اما در قانون جدید، «بغی»، یک عنوان مستقل پیدا کرده و در بخش «حدود» قرار گرفته است.
در کتاب دوم «مجازات اسلامی»، فصل نهم «حدود»، ماده ۲۸۷ آمده است: «گروهی که در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران، قیام مسلحانه کند، باغی محسوب میشود و در صورت استفاده از سلاح، اعضای آن به مجازات اعدام محکوم میگردند».
مجازات این عده نیز «اعدام» در نظر گرفته شده است.
مجازات باغیان و راهکار عملی برای برونرفت از این شورش سیاسی چیست؟
هیچیک از فقهای ما ابن ملجم را «باغی» نمیشمارد؛ چون او فقط یک تن بود و دست به ترور حاکم زده است و به جرم قتلی که انجام داده، مثلاً بر اساس افساد فی الارض (چون کل حکومت را تحت تأثیر قرار میدهد، جامعه را به هم میریزد و هرج و مرج ایجاد میکند) مجازات شود.
بنابراین تعریفی که در مجازات اسلامی ما شده، انطباق چندانی با نظر فقهای ما ندارد؛ چون گروهی بودن و قیام علیه اساس حکومت را ذکر کرده اما علاوه بر این شرط مطوی، سه شرط فقها هم باید مد نظر قرار بگیرد، اما به برخورداری از «شوکت» اشارهای نشده بلکه فقط شرط «گروهی بودن» را ذکر کرده؛ یعنی طبق تعریف قانون مجازات، اگر یک گروه چندنفره هم جمع بشوند، باغی محسوب میشوند.
عجیبتر از آنچه گفته شد، حکمی است که در قانون مجازات اسلامی برای آنان صادر شده؛ چون در این قانون، برای باغیان، حکم اعدام در نظر گرفته شده در حالی که میتوان گفت در نظر همه فقهایی که به بحث بغی پرداختهاند، حکم قتل برای باغی به عنوان باغی، مطرح نشده بلکه به جهات دیگری، حکم قتل صادر شده، اما هرکس بحث کرده، حکم به قتال و جنگ به آنان داده نه به کشتن آنان.
قائلان به مجازات قتل بغات
در یکی از جنگها بعد از اینکه ابن عباس را برای مذاکره فرستاد، از مشکل خوارج پرسید و آنان نیز مشکلات خود را مطرح کردند.
محاربه
مسأله در محاربه، آسانتر است و با بغی، تفاوت دارد.
یکی از تفاوتهای محاربه با بغی، این است که: محاربه برخلاف بغی -که امنیت سیاسی یا کیان سیاسی یک جامعه را متزلزل میکند- اساساً تهدید امنیت اجتماعی است که با تعبیر «اشهار السلاح لاخافة الناس» به آن اشاره میشود.
در روایات نیز «محاربه» را چنین معنا کردهاند و در لسان فقهای ما نیز محاربه شامل «اسلحه کشی برای ترساندن مردم و جامعه» است که البته حکمش اعدام است؛ چون بحث امنیت اجتماعی با امنیت سیاسی، فرق دارد؛ چراکه امنیت سیاسی، یک مساله مهم است و معمولاً خودیها به این کار دست میزنند و شبهات سیاسی معمولاً بسیار است.
البته باید در نظر داشت که ما الآن تعریف محاربه را چنان ضیق گرفتهایم که هرکسی در هر کوچه باریکی، اسحله بلند میکند، شامل این حکم میشود.
قصد ندارم که آن کار را درست بدانم اما واقعاً این کار، محاربه با آن مجازات سنگینی است که در آیه شریفه برایش قرار داده شده؟
محاربه باید «اخافة الناس» باشد یعنی مردم برای مدتی بترسند و راهزنی مصداق کامل آن است که یک گروه، بین دو شهر و منطقه را ناامن میکردند.
در قانون مجازات پیشین، «بغی» در ضمن «محاربه» مطرح شده بود و امروز نیز حکم محاربه را برای «بغی» معین کردهاند.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 29 تیر 1401 - 09:12
چهارمین دوره ارتقا و توانمندسازی بانوان سراسر کشور در زمینه احکام با موضوع «احکام حق الناس؛ حقوق همسر، کودک، اشیا مجهول المالک و..» برگزار میشود.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین دوره ارتقا و توانمندسازی بانوان سراسر کشور در زمینه احکام با موضوع «احکام حق الناس؛ حقوق همسر، کودک، اشیا مجهول المالک و..» برگزار میشود.
این دوره آموزشی ویژه طلاب و عموم بانوان بوده که از سوی مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه خواهران دفتر تبلیغات اسلامی برگزار خواهد شد.
تسنیم | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 28 تیر 1401 - 17:53
آرایش و زیبایی که نیاز ذاتی و غریزی زن است، باید از طریق عفاف و حجاب به گونهای کنترل شود که موجب دردسر و آزار او نباشد.
خلاصه خبر
سؤال: آیا باید سرمه چشم، اصلاح صورت و ابروهای رنگ کرده را از نامحرم پوشاند؟
امام خمینی: پوشاندن اصلاح صورت واجب نیست؛ ولی پوشاندن سرمه چشم و رنگ ابرو، اگر نزد عرف زینت محسوب شود، واجب است.
آیات عظام بهجت و صافی: باید آن را از نامحرم پوشاند.
آیات عظام سیستانی، مکارم و نوری: پوشاندن آن از نامحرم واجب نیست.
آیا پوشاندن آن واجب است؟
آیتالله مکارم: پوشاندن زیر چانه واجب است، ولی پوشاندن کف و روی پا تا مچ، بهتر است پوشانده شود و اگر احتمال مفسده بدهد واجب است پوشانده شود.
آیتالله تبریزی: پوشاندن زیر چانه واجب است؛ ولی پوشاندن کف و روی پا تا مچ بنا بر احتیاط، واجب است.
آیتالله سیستانی: پوشاندن گردن بند از دید نامحرم واجب است ؛ ولی پوشاندن النگو، دستبند، حلقه ازدواج و انگشتر واجب نیست.292
آیات عظام مکارم و نوری: پوشاندن زیورآلات پنهانی (مانند دستبند، النگو و گردنبند) از دید نامحرم واجب است؛ ولی پوشاندن حلقه ازدواج و انگشتر، واجب نیست.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿٣٤﴾
بی تردید برای متقیان نزد پروردگارشان بهشت های پرنعمت است. (۳۴)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ ﴿١٧﴾
بی تردید ما آنان را [که در مکه بودند] آزمودیم همان گونه که صاحبان آن باغ را [در منطقه یمن] آزمودیم، هنگامی که سوگند خوردند که صبحگاهان حتماً میوه های باغ را بچینند، (۱۷)
مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 19 تیر 1401 - 13:23
سومین نشست از سلسله نشستهای توسعه پذیری آیات الاحکام با عنوان جامع نگری به قرآن در گستره الزامات فقهی حقوقی به همت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار می شود.
خلاصه خبر
در این نشست حجت الاسلام و المسلمین ولی الله نقی پور فر عضو هیئت علمی دانشگاه قم به ایراد سخنرانی خواهد پرداخت و دبیر علمی نشست بر عهده حجت الاسلام و المسلمین محسن قمر زاده مدیر گروه پژوهشی فقه قرآن و حدیث است.
مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 19 تیر 1401 - 13:23
سومین نشست از سلسله نشستهای توسعه پذیری آیات الاحکام با عنوان جامع نگری به قرآن در گستره الزامات فقهی حقوقی به همت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار می شود.
خلاصه خبر
در این نشست حجت الاسلام و المسلمین ولی الله نقی پور فر عضو هیئت علمی دانشگاه قم به ایراد سخنرانی خواهد پرداخت و دبیر علمی نشست بر عهده حجت الاسلام و المسلمین محسن قمر زاده مدیر گروه پژوهشی فقه قرآن و حدیث است.
باشگاه خبرنگاران | فرهنگی و هنری | جمعه، 17 تیر 1401 - 08:30
حق الناس، یکی از موضوعات است که نباید به سادگی از آن گذشت.
خلاصه خبر
خدمت ایشان عرض کردم: «مدتی قبل در بین شاگردهایم که نزد بنده درس طلبگی میخواندند، یکی خوب درس نمیخواند.
آقای قاضی فرمودند: «هر حقی که برگردنت باشد تا ادا نکنی باب روحانیت، باب قرب، باب معرفت باز شدنی نیست.
مهر | دین و اندیشه | شنبه، 11 تیر 1401 - 10:41
کتاب «تعامل طلبکار و بدهکار بر اساس آموزههای قرآن و اهل بیت (ع)» اثر حسن شیرزاد کمانگر است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشر شد.
خلاصه خبر
سپس، «آداب تعامل با بدهکار» را تبیین کرده است که از جمله این آداب میتوان به منت ننهادن، پرداخت سریع، مهلت دادن، خودداری از دریافت هدیه اشاره کرد.
«آداب تعامل با طلبکار» از دیگر مباحث این اثر است که در این راستا تلاش برای پرداخت بدهی، درخواست مهلت با خوشرویی، جلب رضایت طلبکار، پرداخت بهتر و بیشتر، کار به جای پرداخت بدهی، و خودداری از فرار برای قرض بر اساس آموزههای قرآن و اهل بیت (ع) توصیه شده است.
آداب تعامل با بدهکار از موضوعات مهمی است که رعایت آنها میتواند بر رویش فضائل اخلاقی طلبکار و بهره مندی وی از آثار و پاداشهای قرض دادن اثرگذار باشد؛ از این دو شایسته است به مجموع آیات و روایاتی که درباره آداب تعامل با بدهکار وارد شده، اشاره شود که عبارتند از: اخلاص، تکریم، حفظ آبرو، خوش اخلاقی، منت ننهادن، پرداخت سریع، مهلت دادن، بخشش بدهی، تنظیم اسناد، پرهیز از ربا، گواهی گرفتن، دریافت قرض از زکات، مانع فروش منزل و زمین زراعتی، خودداری از مهمانی، خودداری از دریافت هدیه.