"پیشگیری از وقوع جرم" از منظر آیات و روایات

1. مالکیّت فردی محترم است و تصرف در اموال دیگران جز از راه معاملات صحیح و براساس رضایت، حرام است. (مفاد آیه 29 سوره مبارکه نساء)
2. ** مداخله درخصوص اموال کودک یتیم، بایستی صرفاً به مصلحت او و تبدیل به احسن باشد. (مفاد آیه 34 سوره مبارکه اسراء)
3. ** انسان در تصرف اموال خود بطور کامل آزاد نیست. (مفاد آیه 180سوره مبارکه آل عمران)
4. ** تصرف در اموال غیر به باطل، مستوجب عقاب است. تصرف فقط در مال خود جایز است. (مفاد آیه 34 سوره مبارکه توبه)
5. ** مالکیّت بر چیزی، دلیل جواز بر هر نوع مصرف کردن آن نیست. (مفاد آیه 87 سوره مبارکه هود)
6. ** بهره گیری و کامیابی (از زندگی و دنیا) صرفاً در چارچوب مقررات الهی جایز است. کامیابی های حیوان گونه مورد انتقاد است. (مفاد آیه 12 سوره مبارکه محمّد)
7. ** توسعه رزق و روزی دست خداست؛ پس حق خویشاوندان تنگدست و در راه مانده را بدون اینکه بر آن ها منّت بگذارید، ادا کنید. (مفاد آیه 38 سوره مبارکه روم)
8. ** طریقه­ ی حصول مالکیّت باید صحیح باشد مثل حیازت (مانند: ماهیگیری، شکار و...) تجارت، زراعت، صنعت، ارث، هدیه و امثال آن؛ ولی تصرف از طریق باطل، ایجاد مالکیّت نمی کند. (مفاد آیه 188 سوره مبارکه بقره)
9. ** "رباخوار" مالک بهره نمی شود و اسلام سود ربوی را به رسمیت نمی شناسد. (مفاد آیه 278 سوره مبارکه بقره)
10. ** رباخواری، اعلان جنگ با خدا و رسولش می باشد مگر توبه کند. (مفاد آیه 279 سوره مبارکه بقره)
11. ** قرآن کریم بر "لزوم وفای به عهد" تأکید نموده است. (مفاد آیه 8 سوره مبارکه مؤمنون – آیه 32 سوره مبارکه معارج – آیه 177 سوره مبارکه بقره)
12. ** ای کسانی که ایمان آورده اید، به عقود و پیمان ها وفا کنید. ( آیه یک سوره مبارکه مائده)
13. ** عدم وفای به عهد، نشانه ای از بی تقوایی است. (آیه 56 سوره مبارکه انفال)
14. ** به معاهدات تا زمانی که بیم توطئه نباشد، وفادار باشید. (مفاد آیات 58 و 59 سوره مبارکه انفال)
15. ** احترام به پیمان ها و قراردادهای اجتماعی، از ویژگی های انسان مؤمنِ عاقل است. (مفاد آیه 20 سوره مبارکه رعد)
16. ** باید به سوگندها و تعهدات خود پایبند بود. (مفاد آیه 94 سوره مبارکه نحل)
17. ** باید به پیمان ها – هر چه و با هر که باشد- وفادار بود. (مفاد آیه 34 سوره مبارکه اسراء)
18. ** انعقاد عقد برای فرد ایجاد مسؤولیت می کند و نقض آن هم موجب ایجاد مسؤولیت قراردادی می شود. (آیه 34 سوره مبارکه اسراء)
19. ** وفای به عهد، از صفات ارزشمند انسانی است. (آیه 54 سوره مبارکه مریم)
20. ** حتی اگر به دشمن هم وعده ای داده شود، باید به آن وفادار بود. (آیه 54 سوره مبارکه مریم)
21. ** در صورت نقض تعهد، مسؤولیت ایجاد می گردد و فرد باید تبعات آن را بپذیرد. (آیه 80 سوره مبارکه یوسف)
22. ** رضایت فرد از حق خودش و گذشت از آن موجب اسقاط حق است. (آیه 80 سوره مبارکه یوسف)
23. ** حق فسخ (بر هم زدن) عقد، یکی از ضمانت اجراهای نقض عهد (طرف مقابل) است. (مفاد آیات 12 و 13 سوره مبارکه توبه)
24. ** پایبندی به تعهدات تا زمانی است که طرف مقابل نیز به تعهد خود پایبند باشد. (ایجاد حق فسخ در صورت نقض عهد) (آیه 13 سوره مبارکه توبه)
25. ** مؤمن، متعهد است و وفای به تعهد لازم است. خلف وعده، نشانه­ ی ضعف ایمان است. (آیه 8 سوره مبارکه مؤمنون – آیه 32 سوره مبارکه معارج)
26. ** ای کسانی که ایمان آورده اید، به عقد و پیمان ها (عقود معین و غیرمعین) وفا کنید. (آیه یک سوره مبارکه مائده)
27. ** ملاک در گفته ها و کردارها؛ قصد و نیت است. (آیه 89 سوره مبارکه مائده)
28. ** وجود رضایت طرفین در معاملات لازم است و معامله ای که از روی اکراه صورت گرفته باشد، صحیح نیست (بعضاً غیرنافذ است.) (آیه 29 سوره مبارکه نساء)
29. ** کم فروشی، تقلب در معامله، کم ارزش جلوه دادن اجناس مردم و ایجاد خلل در اقتصاد، حرام و از مصادیق فساد است. حُسن نیت در انجام معاملات لازم است. (آیه 85 سوره مبارکه اعراف)
30. ** کم فروشی در معاملات حرام و از مصادیق فساد است. (آیه 85 سوره مبارکه هود)
31. ** بی عدالتی و کم فروشی حتی در زمان بحران و قحطی نیز ممنوع است. (آیه 59 سوره مبارکه یوسف)
32. ** بازار مسلمانان باید از تقلب و کم فروشی دور باشد و فروشنده­ ی آن باید امین، دقیق و درستکار باشد. (آیات 34 و 35 سوره مبارکه اسراء)
33. ** ترازو و وسایل سنجش محاسبات تجاری، باید سالم و دقیق باشد. (آیات 34 و 35 سوره مبارکه اسراء)
34. ** کم فروشی در هر چیزی ممنوع است و مخصوص پیمانه و ترازو نیست. (آیه 183 سوره مبارکه شعرا)
35. ** کم فروشی نوعی فساد است و کسانی که به جامعه ضربه­ ی اقتصادی می زنند، مفسد فی­ الارض هستند زیرا نابسامانی های اقتصادی، سرچشمه­ ی از هم پاشیدگی نظام اجتماعی است. (مفاد آیه 183 سوره مبارکه شعرا)
36. ** ادای امانت واجب است. (آیه 283 سوره مبارکه بقره)
37. ** بازگرداندن امانت به صاحب آن واجب است. (آیه 58 سوره مبارکه نساء)
38. ** تأکید بر رعایت امانت و بازگرداندن آن به صاحب امانت (آیه 32 سوره مبارکه معارج)
39. ** پیمان های سخت و قراردادهای محکم، راه سوء استفاده را می بندد. (آیه 80 سوره مبارکه یوسف)
40. ** عوض صلح، لازم نیست مالی بوده باشد، بلکه می تواند "اسقاط حقی" عوض صلح واقع شود. (آیه 128 سوره مبارکه نساء)
41. ** ضامن گرفتن برای جلب اطمینان، سابقه تاریخی دارد. ضامن باید فرد معین، مشخص و معتبری باشد. (مفاد آیات 71 و 72 سوره مبارکه یوسف)
42. ** وکیل باید در حدود اذن موکل عمل کند و باید مصلحت موکل را به درستی رعایت کند. (مفاد آیه 19 سوره مبارکه کهف)
43. ** مشارکت در سرمایه و کار، عقدی قانونی و در ادیان قبل نیز بوده است. (مفاد آیه 79 سوره مبارکه کهف)
44. ** "دلالی" – هر کس وساطت نیکو کند، او هم سهمی از پاداش دارد. (آیه 85 سوره مبارکه نساء)
45. ** اگر کسی از شما دیگری را امین دانست، آن که امین شمرده شده، امانت را باز پس دهد. (آیه 283 سوره مبارکه بقره)

** ماده 607 قانون مدنی : ودیعه، عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می­سپارد برای آن که آن را مجاناً نگاه دارد.

** مودع : ودیعه گذار

** مستودع : ودیعه گیر

46. اگر بدهکار تنگدست بود، او را هنگام توانایی مهلت دهید (در صورتی که واقعاً توان پرداخت را ندارد) اگر ببخشید برای شما بهتر است اگر نتایج آن را بدانید.

تفسیر آیه 280 سوره مبارکه بقره:

• * اجبار مدیونی که توانایی پرداخت دارد، منعی ندارد.
• * اصل در زمان بندی برای بازپرداخت، توان مدیون است.

در صورت اعسار مدیون، اصل دین زایل نمی شود و فقط مهلت داده می شود. ^*

47. آیه 282 سوره مبارکه بقره:

ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که بدهی مدت داری (بر اثر وام یا معاملات و ...) به یکدیگر پیدا می کنید، آن را بنویسید و باید نویسنده ای در میان شما به عدالت (سند را) بنویسد. کسی که قدرت بر نویسندگی دارد، نباید از نوشتن خودداری کند؛ همانطوری که خدا به او تعلیم داده است پس باید او بنویسد و آن کس که حق بر ذمّه او (بدهکار) است، املا کند و از خدایی که پروردگار اوست بپرهیزد و چیزی از آن فروگذار ننماید.