چهل حدیث « الگوی خانواده »
عاشِروهُنَّ بِالْمَعْروفِ فَاِنْ كَرِهْتُموهُنَّ فَعَسى اَنْ تَـكْرَهوا شَيْئا وَ يَجْعَلَ اللّه‌ُ فيهِ خَيْرا كَثيرا؛سوره نساء، آيه ۱۹
هر كس دوست دارد خداوند را پاك و پاكيزه ديدار كند، بايد ازدواج نمايد.وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۱۸، ح ۲۴۹۱۲
۲ پيامبر صلى الله عليه و آله :خَيْرُ النِّـكاحِ اَيْسَرُهُ؛
بهترين ازدواج آسان‌ترين آن است.نهج الفصاحه ، ح ۱۵۰۷
۳ پيامبر صلى الله عليه و آله :مَنْ زَوَّجَ كَريمَتَهُ مِنْ فاسِقٍ فَقَدْ قَطَعَ رَحِمَهُ؛
هر كس دختر گراميش را به ازدواج مردى گنه‌كار درآورد، در حقيقت نسل خود راضايع كرده است.مكارم الاخلاق، ص ۲۰۴
۴ پيامبر صلى الله عليه و آله :ايّاكُمْ وَ خَضْراءَ الدَّمَنِ، قيلَ: يا رَسولَ اللّه‌ِ و ما خَضْراءُ الدَّمَنِ؟ قالَ:اَلْمَرْاَةُ الحَسْناءُ فى مَنْبَتِ السّوءِ؛
از سبزه در زباله‌دانى دورى كنيد! گفتند: اى رسول خدا سبزه در زباله‌دانى چيست؟فرمودند: زن زيبا در خانواده بد.كافى، ج ۵، ص ۳۳۲، ح ۴
۵ امام على عليه السلام :لا تُغالوا فى مُهورِ النِّساءِ فَيَكونَ عَداوَةً ؛
مهريّه‌هاى زنان را سنگين نگيريد، كه باعث كدورت و دشمنى مى‌شود.مكارم الاخلاق، ص ۲۳۷
۶ امام سجاد عليه السلام :حَقُّ رَعيَّتِكَ بِمِلْكِ النِّـكاحِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّه‌َ جَعَلَها سَكَنا وَ مُسْتَراحا وَ اُ نْسا وَ واقيَةً وَ كَذلِكَ كُلُّ واحِدٍ مِنْكُما يَجِبُ اَنْ يَحْمَدَ اللّه‌َ عَلى صاحِبِهِ وَ يَعْلَمَ اَنَّ ذلِكَنِعْمَةٌ مِنْهُ عَلَيْهِ وَ وَجَبَ اَنْ يُحْسِنَ صُحْبَةَ نِعْمَةِ اللّه‌ِ وَ يُكْرِمَها وَ يَرْفَقَ بِها وَ اِنْ كانَ حَقُّكَعَلَيْها اَغْلَظَ وَ طاعَتُكَ بِها اَ لْزَمَ فيما اَحْبَبْتَ وَ كَرِهْتَ ما لَمْ تَـكُنْ مَعْصيَةً فَاِنَّ لَها حَقَّالرَّحْمَةِ وَ الْمُؤانَسَةِ وَ مَوْضِعَ السُّكونِ اِلَيْها قَضاءَ اللَّذَّةِ الَّتى لابُدَّ مِنْ قَضائِها وَ ذلِكَعَظيمٌ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‌ِ؛
حق زن آن است كه بدانى خداوند او را مايه آرامش و آسايش و همدم و پرستار توقرار داده است، هم چنين بر هر يك از شما واجب است كه خداوند را بخاطر وجودديگرى ستايش كند و بداند كه او نعمتى است كه خداوند ارزانى داشته و واجب است كهبا نعمتِ خداوندى رفتار نيك داشته باشد و او را گرامى بدارد و با او سازگارى كند و هرچند حق تو بر زنت بيشتر است و فرمان‌پذيرى از تو، در هر چه دوست مى‌دارى يانمى‌پسندى، تا آن‌جا كه گناه نباشد، بر او لازم‌تر است، در هر حال او اين حق را دارد كه ازتو مهربانى ببيند و از همدمى تو برخوردار شود، و حق دارد كه در برآوردن كامى كه بهناچار بايد برآورده شود، آرامش و آسايشش تأمين شود و اين حقى بس بزرگ است وهيچ نيرو و توانى جز به خداوند نيست.تحف العقول ، ص ۲۶۱
۷ امام صادق عليه السلام :ثَلاثَةٌ لا يُرفَعُ لَهُم عَمَلٌ... وَ امرَاَةٌ زَوْجُها عَلَيْها ساخِطٌ ؛
سه نفرند كه هيچ عملى از آنها پذيرفته نمى‌شود... و زنى، كه شوهرش نسبت به اوخشمگين باشد.كافى ، ج ۵، ص ۵۰۷، ح ۳
۸ امام سجّاد عليه السلام :وَ أمّا حَقُّ وَلَدِكَ فَتَعْلَمَ اَنَّهُ مِنْكَ وَ مُضافٌ اِلَيْكَ فى عاجِلِ الدُّنْيا بِخَيْرِهِوَ شَرِّهِ وَ اَ نَّكَ مَسئوُلٌ عَمّا وُلّيْتَهُ مِنْ حُسْنِ الاَْدَبِ وَالدَّلالَةِ عَلى رَبِّهِ وَ الْمَعونَةِ لَهُ عَلىطاعَتِهِ فيكَ وَ فى نَفْسِهِ فَمُثابٌ عَلى ذلِكَ وَ مُعاقَبٌ فَاَعْمَلْ فى اَمْرِهِ عَمَلَ المُتَزَيِّنِ بِحُسْنِ اَ ثَرِهِ عَلَيْهِ فى عاجِلِ الدُّنْيا، المُعذِرِ اِلى رَبِّهِ فيما بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ، بِحُسْنِ الْقيامِعَلَيْهِ وَ الاَْخْذِ لَهُ مَنْهُ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‌ِ ؛
حقّ فرزند تو آن است كه بدانى او از توست و در اين جهان در نيك و بدِ خويشوابسته به توست و با تو نسبت به پرورش دادن خوب و راهنمايى كردن او به راهپروردگارش و يارى رساندن به او در اطاعت خداوند هم درباره خودت و هم حق اومسؤول هستى و براساس اين مسئوليت پاداش مى‌گيرى و كيفر مى‌بينى، پس در كار فرزندهمچون كسى عمل كن كه كارش را در اين دنيا به حسن اثر خويش آراسته مى‌كند و توبه سبب حسن رابطه ميان خود و او سرپرستىِ خوبى كه از او كرده‌اى و نتيجه الهى كه ازاو گرفته‌اى، نزد پروردگار خويش معذور باشى و هيچ نيرو و توانى جز به خداوند نيست.تحف العقول، ص ۲۶۳
۹ امام سجاد عليه السلام :فَحَقُّ اُمِّكَ فَاَنْ تَعْلَمَ اَ نَّها حَمَلَتْكَ حَيْثُ لا يَحْمِلُ اَحَدٌ اَحَدا وَ اَطْعَمَتْكَمِنْ ثَمَرَةِ قَلْبِها ما لا يُطْعِمْ اَحَدٌ اَحَدا وَ اَ نَّها وَقَتْكَ بِسَمْعِها وَ بَصَرِها وَ يَدِها وَ رِجْلِها وَشَعْرِها وَ بَشَرِها وَ جَميعِ جَوارِحِها مُسْتَبْشِرَةً بِذلِكَ فَرِحَةً مُوابِلَةً مُحْتَمِلَةً لِما فيهِمَكرُوهُها وَ اَ لَمُها وَ ثِقْلُها وَ غَمُّها حَتّى دَفَعَتْها عَنْكَ يَدُالْقُدْرَةِ وَ اَخْرَجَتْكَ اِلَى الاَْرْضِفَرَضَيْتَ اَنْ تَشْبَعَ وَ تَجوعَ هىَ وَ تَكْسُوَكَ وَ تَعْرى وَ تَرْويَكَ وَ تَظْمَاَ وَ تُظِلَّكَ وَ تَضْحىوَ تُنَـعِّمَكَ بِبُؤْسِها وَ تُلَذِّذَكَ بِالنَّوْمِ بِاَرَقِها وَ كانَ بَطْنُها لَكَ وِعاءً وَحِجْرُها لَكَ حِواءً وَثَدْيُها لَكَ سِقاءً وَ نَفْسُها لَكَ وِقاءً تُباشِرُ حَرَّ الدُّنْيا وَ بَرْدَها وَ دونَكَ، فَتَشْكُرَها عَلى قَدْرِذلِكَ وَ لا تَقْدِرُ عَلَيْهِ اِلاّ بِعَوْنِ اللّه‌ِ وَ تَوْفيقِهِ؛
حق مادرت اين است كه بدانى او تو را چنان در رحم خويش نگهداشته و پرورشداده كه كس ديگرى را بدان گونه برنگيرد، و از ميوه دل خود تو را چنان تغذيه نموده كههيچ كس ديگرى را آن‌گونه غذا ندهد و به راستى تو را با گوش و چشم و دست و پا وپوست و تمام اعضا و جوارحش با خوش‌رويى و دلشادى نگهدارى كرده و هر ناگوارى و درد و سختى و نگرانى دوران باردارى ر تحمّل كرده، چنان كه دستِ تجاوز آفات وبلاي را از تو دور ساخته و تو را بر زمين نهاده و خشنود بوده است كه تو سير باشى و اوخودش گرسنه مانَد، و تو لباس بر تن داشته باشى و او برهنه باشد و تو را سيراب سازد وخودش تشنه مانَد و تو را در سايه قرار دهد و خودش زير آفتاب بسربرد، و با بيچارگىخود تو را نعمت دهد، و با بى‌خوابى خود به تو لذّت خواب را چشاند، و شكمش ظرفوجودِ تو بوده و دامنش پرورشگاه تو و پستان چشمه نوش تو و جانش نگهدارت بودهاست. سرد و گرم دنيا را براى تو و به خاطر تو چشيده است، پس براى قدرشناسى از اينهمه ايثار و از خودگذشتگى او را سپاس گزار باش و جز با يارى و توفيق خداوندنخواهى توانست اين همه را قدردانى كنى.تحف العقول ، ص ۲۶۳
۱۰ پيامبر صلى الله عليه و آله :اَلرَّجُلُ راعٍ عَلى اَهْلِ بَيْتِهِ وَ هُوَ مَسؤُولٌ عَنْهُمْ وَ الْمَرْاَةُ راعيَةٌ عَلى بَيْتِبَعْلِها وَ وُلْدِهِ وَ هِىَ مَسْؤُولَةٌ عَنْهُمْ ؛
مرد، سرپرست خانواده است و درباره آنان از او سئوال مى‌شود و زن، سرپرست خانهشوهرش و فرزندان اوست و درباره آنان از وى سئوال مى‌شود.صحيح بخارى، ج ۳، ص ۱۲۵
۱۱ امام باقر عليه السلام :اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللّه‌ِ اَشَدُّكُمْ اِكْراما لِحَلائِـلِهِمْ؛
گرامى‌ترين شما نزد خداوند، كسى است كه بيشتر به همسر خود احترام بگذارد.وسائل الشيعه ، ج ۱۵، ص ۵۸ ، ح ۶
۱۲ امام باقر عليه السلام :لا شَفيعَ لِلْمَرْاَةِ اَ نْجَحُ عِنْدَ رَبِّها مِنْ رِضا زَوْجِها؛
هيچ شفاعت كننده‌اى براى زن نزد پروردگارش نجات بخش‌تر از رضايت شوهرشنيست.خصال، ص ۵۸۸
۱۳ پيامبر صلى الله عليه و آله :اِسْتَوْصُوا بِالنِّساءِ خَيْرا؛
يكديگر را به رفتار نيك با زنان سفارش كنيد.بحارالأنوار ، ج ۳۳، ص ۶۲۸ ، ح ۷۴۴
۱۴ پيامبر صلى الله عليه و آله :اَ يُّمَا امْرَاَةٍ ماتَتْ وَ زَوْجُها عَنْها راضٍ دَخَلَتِ الْجَنَّةَ؛
هر زنى، از دنيا برود و شوهرش از او راضى باشد، به بهشت مى‌رود.نهج الفصاحه، ح ۱۰۲۲
۱۵ پيامبر صلى الله عليه و آله :اِنَّ اللّه‌َ يُحِبُّ المُؤمِنَ وَ يُحِبُّ اَهْلَهُ وَوُلْدَهُ وَ اَحَبُّ شَى‌ءٍ اِلَى اللّه‌ِ تَعالى اَنيَرَى الرَّجُلَ مَعَ امَرأَتِهِ و وُلْدِهِ عَلى مائِدَةٍ يَأكُلونَ فَاِذَ ا اجتَمَعوا عَلَيْها نَظَرَ اِلَيْهِمبِالرَّحْمَةِ لَهُمْ فَيَغْفِرُ لَهُم قَبْلَ اَن يَتَفَرّقُوا مِنْ مَوْضِعِهِم ؛
خداوند، مؤمن و خانواده و فرزندانش را دوست دارد. محبوب‌ترين چيز نزد خداوندآن است كه مرد را با زن و فرزندانش بر سفره‌اى ببيند كه از آن غذا مى‌خورند. پس در آنهنگام كه بر سفره گرد آيند، به آنها نگاهى مهربانانه مى‌كند و آنها را پيش از آن‌كه از جاىخود متفرق شوند، مى‌آمرزد.تنبيه الغافلين ، ص ۳۴۳، ح ۴۹۸
۱۶ پيامبر صلى الله عليه و آله :يَجِبُ عَلَى الرَّجُلِ لاِمْرَأَتِهِ ما يَجِبُ لَهُ عَلَيْها، اَن يَتَزَيَّنَ لَها كَما تَتَزَيَّنُ لَهُفى غَيرِ مَأثَمٍ ؛
همان حقوقى كه لازم است مرد در رابطه با همسر خود رعايت كند، بر زن نيز لازماست اين‌كه شوهر، خود را براى همسر خويش آراسته كند؛ همان‌گونه كه زن، خود را درغير گناه براى همسر خويش آراسته مى‌كند.الفردوس ، ج ۵، ص ۵۲۱ ، ح ۸۹۵۳
۱۷ امام صادق عليه السلام :لا غِنى بِالزَّوجِ عَنْ ثَلاثَةِ اَشْياءَ فيما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ زَوْجَتِهِ وَ هِىالْمُوافَقَةُ لِيَجْتَلِبَ بِها مُوافَقَـتَها وَ مَحَبَّتَها وَ هَواها وَ حُسْنُ خُلُقِهِ مَعَها وَ اِسْتِعْمالُهُاسْتِمالَةَ قَلْبِها بِالْهَيْئَةِ الْحَسَنَةِ فى عَيْنِها وَ تَوسِعَتِهِ عَلَيْها ؛
شوهر در رابطه با همسرش از سه چيز بى‌نياز نيست: سازگارى كه با آن، سازگارى ومحبت و عشق زن را به خود جلب كند و خوش اخلاقى با او و دلبرى از او با آراستن خودبراى وى و فراهم آوردن امكانات رفاهى او.تحف العقول ، ص ۳۲۳
۱۸ امام على عليه السلام :فَوَ اللّه‌ِ ما اَغْضَبْتُها و لا اَكْرَهْتُها عَلى اَمْرٍ حَتّى قَبَضَهَا اللّه‌ُ عَزَّوَجَلَّاِلَيْهِ و لا اَغضَبَتْنى و لا عَصَتْ لى اَمرا و لَقَد كُنْتُ اَ نْظُرُ اِلَيْها فَتَنكَشِفُ عَنِّى الهُمومُ وَالاَحزانُ ؛
به خدا سوگند كه هرگز بر فاطمه عليهاالسلامغضب نكردم و او را به كارى مجبور نساختم، تاآن‌كه خداوند عزّوجلّ او را به نزد خويش بُرد و او نيز مرا خشمگين نساخت و هرگز برخلاف خواست من عمل نكرد و من هرگاه به او نگاه مى‌كردم، غصّه‌ها و اندوه‌هايمبرطرف مى‌شد.كشف الغمّة ، ج ۱، ص ۳۶۳
۱۹ پيامبر صلى الله عليه و آله :مَنْ اُعْطِىَ لَهُ خَمْسا لَمْ يَكُن لَهُ عُذرٌ فى تَركِ عَمَلِ الآخِرَةِ: زَوْجَةٌصالِحَةٌ تُعينُهُ عَلى اَمرِ دُنْياهُ و آخِرَتِهِ و بَنونَ اَبرارٌ و مَعيشَةٌ فى بَلَدِهِ و حُسنُ خُلقٍيُدارى بِهِ النّاسَ و حُبُ اَهل بَيتى؛
به هر كس پنج چيز داده شد، بهانه‌اى در ترك كار آخرت ندارد: زنى شايسته كه او رادر امور دنيا و آخرتش يارى كند، فرزندانى خوب، امكاناتى در شهر خود و اخلاقى خوب كه با آن، با مردم مدارا كند و دوستى خاندان من.الدعوات ، ص ۴۰، ح ۹۷
۲۰ امام على عليه السلام :تَغَرَّبْ عَنِ الاَْوْطانِ فى طَلَبِ الْعُلى وَ سافِرْ فَفِى الاَْسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ:تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اكْتِسابُ مَعيشَةٍ وَ عِلْمٌ وَ آدابٌ وَ صُحْبَةُ ماجِدٍ؛
براى كسب مجد و عظمت از وطن خود دور شو و سفر كن، كه در مسافرت پنجفايده است: برطرف شدن اندوه، به‌دست آوردن روزى، و دانش و آداب زندگى،و هم‌نشينى با بزرگان.مستدرك الوسائل، ج ۸ ، ص ۱۱۵،ح ۹۱۹۹
۲۱ امام سجاد عليه السلام :اَ لْقَوْلُ الْحَسَنُ يُثْرِى الْمالَ وَ يُنْمِى الرِّزْقَ وَ يُنْسِئُ فِى الاَْجَلِ وَ يُحَبِّبُاِلَى الاَْهْلِ وَ يُدْخِلُ الْجَنَّةَ؛
گفتار نيك، ثروت را زياد و روزى را فراوان مى‌كند، مرگ را به تأخير مى‌اندازد، انسانرا در خانواده محبوب مى‌كند و به بهشت وارد مى‌نمايد.خصال، ص ۳۱۷، ح ۱۰۰
۲۲ امام على عليه السلام :اَلاْنْصافُ يَرْفَعُ الْخِلافَ وَ يوجِبُ الاْيتِلافَ؛
انصاف، اختلافات را از بين مى‌برد و باعث الفت و همبستگى مى‌شود.غررالحكم، ح ۱۷۰۲
۲۳ امام صادق عليه السلام :اِنَّ اللّه‌َ تَبارَكَ وَ تَعالى غَيورٌ وَ يُحِبُّ كُلَّ غَيورٍ وَ لِغَيْرَتِهِ حَرَّمَالْفَواحِشَ ظاهِرَها وَ باطِنَها؛
خداوند تبارك و تعالى با غيرت است و هر با غيرتى را دوست دارد و از غيرتمندىاوست كه زشتى‌ها را از پيدا و ناپيدا، حرام فرموده است.كافى، ج ۵ ، ص ۵۳۵، ح ۱
۲۴ امام على عليه السلام :ايّاكَ وَ التَّغايُرَ فى غَيْرِ مَوْضِعِ غَيْرَةٍ فَاِنَّ ذلِكَ يَدْعُو الصَّحيحَةَ مِنْهُنَّاِلَى السَّقَمِ وَلكن اَحْكِمْ اَمْرَهُنَّ فَاِنْ رَأَيْتَ ذَ نْبا فَعاجِلِ النَّـكيرَ عَلَى الْكَبيرِ وَ الصَّغيرِ وَايّاكَ اَنْ تُعاقِبَ فَتَعْظُمَ الذَّنْبُ وَ تُهَوَّنَ الْعَتْبُ ؛
از غيرت نابه‌جا بپرهيز؛ چرا كه اين كار، زنان درستكار را به لغزش مى‌كشانَد؛ اما بركارزنان، نظارت داشته باش و هرگاه گناهى از آنان ديدى، چه بزرگ و چه كوچك، ازطريق نشان دادن ناخشنودى خويش، با آن برخورد كن و از مجازات كردن بپرهيز، چراكه گناه، بزرگ و تذكّر، كم اثر مى‌گردد.تحف العقول، ص ۸۷
۲۵ امام صادق عليه السلام :بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرَّكُمْ اَبْناؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تَعِفَّ نِساؤُكُمْ ؛
به پدر و مادر خود نيكى كنيد، تا فرزندانتان به شما نيكى كنند و نسبت به زنان مردمپاكدامن باشيد، تا زنانتان پاكدامن باشند.كافى ، ج ۵، ص ۵۵۴ ، ح ۵
۲۶ امام هادى عليه السلام :اَلْمِراءُ يُفْسِدُ الصَّداقَةَ الْقَديمةَ وَ يُحِلُّ الْعُقْدَةَ الْوَ ثيقَةَ وَ اَقَلُّ مافيهِ اَنْتَـكونَ فيهِ الْمُغالَبَةُ وَ الْمُغالَبَةُ أمتَنُ اَسْبابِ الْقَطيعَةِ ؛
بگو مگو، دوستى طولانى را از بين مى‌بَرد و رابطه محكم را به جدايى مى‌كشاند وكمترين اثر بگو مگو اين است كه هر كدام از دو طرف، مى‌خواهد بر ديگرى پيروز شود وهمين در پى پيروزى بودن، مهم‌ترين عامل قطع رابطه است.نزهة الناظر، ص ۱۳۹، ح ۱۱
۲۷ امام على عليه السلام :ثَلاثٌ لايَهْنَأُ لِصاحِبِهِنَّ عَيْشٌ: اَ لْحِقْدُ، وَ الْحَسَدُ، وَ سُوءُ الْخُلْقِ ؛
سه چيز است كه هر كس داشته باشد، زندگى بر او شيرين نيست: كينه، حسد و بد اخلاقى.غررالحكم ، ح ۴۶۶۳
۲۸ پيامبر صلى الله عليه و آله :لا يَحِلُّ لاِِمْرَاَةٍ اَنْ تَنامَ حَتّى تَعْرِضَ نَفْسَها عَلى زَوْجِها تَخْلَعُثيابَها وَ تَدْخُلُ مَعَهُ فى لِحافِهِ فَـتُلْزِقُ جِلْدَها بِجِلْدِهِ، فَاِذا فَعَلَتْ ذلِكَ فَقَدْعَرَضَتْ نَفْسَها؛
هيچ زنى پيش از آن‌كه خود را در اختيار شوهرش قرار دهد، يعنى لباسش را درآوردو با او به بستر برود و خود را به او بچسباند، حق ندارد بخوابد، وقتى چنين كرد در واقعخود را در اختيار شوهرش قرار داده است.مكارم الاخلاق، ص ۲۳۸
۲۹ پيامبر صلى الله عليه و آله :اِلا اِنَّ خَيْرَ الرِّجالِ مَنْ كان بَطى‌ءَ الْغَضَبِ سَريعَ الرِّضا وَ شَرَّ الرِّجالِمَنْ كانَ سَريعَ الْغَضَبِ بَطى‌ءَ الرِّضا ؛
بدانيد كه بهترين انسان‌ها كسانى هستند كه دير به خشم آيند و زود راضى شوند وبدترين انسان‌ها كسانى هستند كه زود به خشم آيند و دير راضى شوند.نهج الفصاحه ، ح ۴۶۹
۳۰ پيامبر صلى الله عليه و آله :اِذا اَرادَ اللّه‌ُ بِاَهْلِ بَيْتٍ خَيْرا فَقَّهَهُمْ فِى الدّينِ وَ وَقَّرَ صَغيرُهُمْ كَبيرَهُمْوَ رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فى مَعيشَتِهِمْ وَ الْقَصْدَ فى نَفَقاتِهِم وَ بَصَّرَهُمْ عُيُوبَهُمْ فَيَتُوبُوا مِنْها وَاِذا اَرادَ بِهِمْ غَيْرَ ذلِكَ تَرَكَهُمْ هَمَلاً؛
هرگاه خداوند براى خانواده‌اى خير بخواهد، آنان را در دين دانا مى‌كند، كوچك‌ترهابزرگ‌ترهايشان را احترام مى‌نمايند، مدارا در زندگى و ميانه‌روى در خرج كردن راروزيشان مى‌نمايد و به عيوبشان آگاهشان مى‌سازد، تا آنها را برطرف كنند و اگر براىآنان جز اين بخواهد، به‌خودشان واگذارشان مى‌نمايد.نهج الفصاحه، ح ۱۴۷
۳۱ پيامبر صلى الله عليه و آله:مَنْ كانَ لَهُ امْرَاَةٌ تُؤذيهِ لَمْ يَقْبَلِ اللّه‌ُ صَلاتَها وَ لا حَسَنةً مِنْ عَمَلِها حَتّىتُعينَهُ وَ تُرضيَهُ وَ اِنْ صامَتِ الدَّهرَ وَ قامَتِ اللَّيْلَ وَ اَعْتَقَتِ الرِّقابَ وَ اَ نْفَقَتِ الاَْمْوالَ فىسَبيلِ اللّه‌ِ وَ كانَتْ اَوَّلَ مَنْ يَرِدُ النّارَ ثُمَّ قالَ و عَلَى الرَّجُلِ مِثْلُ ذلِكَ الوِزْرِ وَ الْعَذابِ اِذاكانَ لَها مُؤذيا ظالِما ؛
هر زنى، كه شوهرش را آزار دهد، اگر تمام عمرش را روزه بگيرد و شب‌ها عبادت كندو بنده‌ها آزاد نمايد و مال‌ها در راه خدا انفاق كند، خداوند هيچ نماز و كار نيكى را از اونمى‌پذيرد، تا آن‌گاه كه به شوهرش كمك كند و او را از خود راضى نمايد وگرنه آن زناولين كسى است كه به جهنم مى‌رود. سپس فرمودند: مرد، هم اگر همسر خود را اذيتكند يا به او ظلم نمايد، چنين گناه و عذابى خواهد داشت.ثواب الاعمال ، ص ۳۳۵، ح ۱
۳۲ پيامبر صلى الله عليه و آله :اِنَّ خَيْرَ نِسائِكُمُ الْوَلُودُ الْوَدُودُ الْعَفيفَةُ، الْعَزيزَةُ فى اَهْلِهَا، الذَّليلَةُ مَعَبَعْلِهَا، الْمُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوْجِها، اَلْحِصانُ عَلى غَيْرِهِ الَّتى تَسْمَعُ قَوْلَهُ وَ تُطيعُ اَمْرَهُ وَ اِذاخَلابِها بَذَلَت لَهُ ما يُريدُ مِنها ؛
بهترين زنانتان، زن زايا، بسيار مهربان و پاكدامن است كه نزد خويشاوندان خود عزيزباشد و در برابر شوهرش فروتن و مطيع، خود را براى شوهرش بيارايد و از غير اوبپوشاند، سخن شوهرش را بشنود و فرمان او را اطاعت نمايد و چون شوهرش با او خلوتكند، خود را در اختيار او قرار دهد.كافى، ج ۵ ، ص ۳۲۴، ح ۱
۳۳ امام على عليه السلام :لَو اَنَّ السَّماواتِ وَ الاَرْضَ كانَتا عَلى عَبْدٍ رَتْقا ثُمَّ اتَّقَى اللّه‌َ لَجَعَلَ اللّه‌ُ لَهُمِنهُما مَخرَجا و رَزَقَهُ مِن حَيْثُ لا يَحتَسِبُ؛
اگر درهاى آسمان‌ها و زمين بر روى انسانى بسته باشند و او تقواى الهى پيشه كند،خداوند، راه گشايشى در آنها براى او فراهم مى‌كند و از جايى كه گمان ندارد، روزى‌اش مى‌دهد.غررالحكم، ح ۷۵۹۹
۳۴ پيامبر صلى الله عليه و آله :مِنْ سَعادَةِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ الزَّوْجَةُ الصّالِحَةُ وَ الْمَسْكَنُ الْواسِعُ وَ الْمَرْكَبُالْبَهىُّ وَ الْوَلَدُ الصّالِحُ؛
از خوشبختى مرد مسلمان، داشتن همسرى شايسته، خانه‌اى بزرگ، وسيله‌اىراحت براى سوارى و فرزند خوب است.بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۵۵، ح ۳۵
۳۵ پيامبر صلى الله عليه و آله :نَظَرُ الْوَلَدِ اِلى والِدَيْهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ ؛
نگاه محبّت‌آميز فرزند به پدر و مادرش، عبادت است.تحف العقول ، ص ۴۶
۳۶ امام صادق عليه السلام :عَنْ اَبى وَلاّدٍ الْحَنّاطِ قالَ: سَاَ لْتُ اَبا عَبْدِاللّه‌ِ عليه السلامعَنْ قَوْلِ اللّه‌ِ:«وَ بِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» فَقالَ: اَلاِحْسانُ اَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُما وَ لا تُكَلِّفَهُما انْ يَسْألاكَشَيْئا هُما يَحْتاجانِ اِلَيْهِ؛
ابى ولاّد مى‌گويد: معناى آيه «به پدر و مادرتان نيكى كنيد» را از امام صادق عليه السلامپرسيدم، فرمودند: نيكى به پدر و مادر اين است كه رفتارت را با آنها نيكوكنى و مجبورشان نكنى تا چيزى كه نياز دارند از تو بخواهند (يعنى قبل ازدرخواست آنان، نيازشان را برطرف كنى).بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۷۹، ح ۷۸
۳۷ امام صادق عليه السلام :خَيْرُ الرِّجالِ مِن اُمَّتِى الَّذينَ لا يَتَطاوَلونَ عَلى اَهليهِم و يَحِنُّونَ عَلَيهِم وَ لا يَظلِمونَهُم ؛
بهترين مردان امّت من كسانى هستند كه نسبت به خانواده خود خشن نباشند،اهانت نكنند، دلسوزشان باشند و به آنان ظلم ننمايند.مكارم الاخلاق ، ص ۲۱۶
۳۸ پيامبر صلى الله عليه و آله :دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِهِ كَدُعاءِ النَّبىِّ لاُِمَّتِهِ ، دُعاءُ الوالِدَةِ يُفْضى اِلَى الحِجابِ؛
دعاى پدر براى فرزندش، همانند دعاى پيامبر براى امّتش است.دعاى مادر از موانع اجابت دعا، مى‌گذرد.مشكاة الانوار، ص ۲۸۲؛ ربيع الابرار ، ج ۲،ص ۲۲۵
۳۹ پيامبر صلى الله عليه و آله :وَ نِساءٌ كاسياتٌ عارياتٌ مُميلاتٌ مائِلاتٌ رُؤُوسُهُنَّ كَأَسْنِمَةِ الْبُخْتِالْمائِلَةِ لايَدْخُلْنَ الْجَنَّةَ وَلايَجِدْنَ ريحَها وَ اِنَّ رِيحَها لَيُوجَدُ مِنْ مَسيرَةِ كَذا وَكَذا؛
(در آينده) زنانى پيدا مى‌شوند كه در عين پوشيدگى برهنه‌اند (لباس‌هاى بدن نما وجوراب‌هاى نازك مى‌پوشند) هوسباز و دلفريب مى‌باشند، موهاى خود را طورى آرايشمى‌كنند كه مانند كوهان شتر جلوه مى‌كند. اينان داخل بهشت نمى‌شوند و حتى بوىآن را استشمام نمى‌كنند، با اين‌كه بوى بهشت از راه بسيار دور استشمام مى‌شود.صحيح مسلم، ج ۳، ص ۱۶۸۰، ح ۲۱۲۸
۴۰ پيامبر صلى الله عليه و آله :اَلمُؤمِنُ يَأكُلُ بِشَهْوَةِ اَهلِهِ، اَلمُنافِقُ يَأكُلُ اَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ ؛
انسان با ايمان به ميل و رغبت خانواده‌اش غذا مى‌خورد، ولى منافق ميل و رغبتخود را به خانواده‌اش تحميل مى‌كند.كافى ، ج ۴، ص ۱۲، ح ۶
پديدآورنده : هادی موحدی
