«امام موسی‌كاظم(علیه‌السلام)»: الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی‌الجَنَّهِ. شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج ٧٨، ص ٤٠٩)
١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِنَّ الحَیاءَ زینَةُ الاِسلام.
حُجب و حیا زینت و زیور اسلام است. (سفینه، ج ١ ص ٣٦٢)
٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلحَیاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الایمانِ.
شرم و حیا خود شعبه‌ای از ایمان است. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)
٣ـ «امام موسی‌كاظم(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی‌الجَنَّهِ.
شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج ٧٨، ص ٤٠٩)
٤ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ.
كسی كه حیا ندارد ایمان ندارد! (اصول كافی، ج ٣، ص ١٦٤)
٥ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
عَلی قَدرِ الحیاءِ تكونُ العِفَّةُ.
عفت و پاكدامنی اشخاص به اندازة شرم و حیای آنهاست. (فهرست غرر، ص ٨٧)
٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اَفضلُ الحیاءِ اِستحیاؤكَ مِنَ اللهِ.
اعلا مراتب شرم و حیا، شرم کردن تو از خداست. (فهرست غرر، ص ٨٧)
٧ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ والدّینُ مَعَ العَقلِ حَیثُ كانَ.
عقل هر کجا باشد حیا و دین نیز به همراه اویند. (مواعظ عددّیه، ص ٥٣)
٨ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلحیاءُ جَوهرٌ یُزیلُهُ الطَّمَعُ.
حیا یک گوهری است که حرص و طمع آن را از انسان سلب می‌کند. (آدم طمعکار دیگر حُجب و حیا ندارد) (زبدة‌الاحادیث، ج ١، ص ١٦٧)
٩ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
حیاءُ الرَّجُلِ مِن نَفسِهِ ثَمَرةُ الایمانِ.
آن کس که از خود (حتی در خلوت) شرم و حیا می‌کند نتیجة دین و ایمان او است. (فهرست غرر، ص ٨٧)
١٠ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
اِنّ اللهَ یُحبُّ الحَیِیَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّف.
خداوند، آدم حیادارِ خویشتن‌دارِ پاکدامن و بامناعت را دوست می‌دارد. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٧٤)
١١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
إنَّ لِكُلِّ دینٍ خُلقاً و خُلقُ الاِسلامِ اَلحَیاءُ.
هر دین و آئینی خُلق و خویی دارد، خوی دین اسلام حُجب و حیا است. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٥)
١٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اَلحَیاءُ سَببٌ الی كُلِّ جَمیلٍ.
حیا و حشمت وسیلة هرگونه جمال و خوبی‌ها است. (بحار، ج ٧٧، ص ٢١١)
١٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ یَصُدُّ عَن فِعلِ القَبیح.
حُجب و حیا، انسان را از كارهای زشت و ناروا باز می‌دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)
١٤ـ امام موسی‌بن جعفر(ع):
اِستَحیوُا مِن‌اللهِ فی سَرائِرِكُم كما تَستَحیوُنَ مِنَ النّاسِ فی عَلاِنَیِتكم.
همان گونه که در ظاهر از مردم حُجب و حیا می‌کنید در خلوت و نهان نیز از خدا شرم داشته باشید. (بحار، ج ٧٨، ص ٣٠٩)
١٥ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
مَن اَلقی جِلبابَ الحَیاءِ فلا غیِبةَ لَهُ.
كسی كه جامة شرم و حیا را از تن به دور كرد دیگر غیبت كردن او جایز و بلامانع است. (مُسند الاِمام الرضا علیه‌السلام، ج ١، ص ٢٨٠)
١٦ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
اَلحَیاءُ وَ الایمانُ مَقرونانِ فی قَرَنٍ واحدٍ فَاذا ذَهَبَ اَحَدُهُما تَبِعَهُ صاحِبُه.
حیا و ایمان هر دو به یک ریسمان بسته‌اند، یکی از آن دو چون برود دیگری نیز به دنبال آن خواهد رفت. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦١)
١٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَن كَساهُ الحیاءُ ثَوبَهُ لَم یَرَ الناسُ عَیبَهُ.
کسی که جامة حیا به‌تن کرد عیب‌های او از دید مردم پوشیده می‌ماند. (نهج‌البلاغه، کلمة ٢١٤)
١٨ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اِلاسلامُ عُریانٌ وَ لباسُهُ الحَیاءُ.
اسلام برهنه و عریان است و شرم و حیا پوشاك آن است. (سفینه، ج ١، ص ٣٦١)
١٩ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اذا لَم تَستَحی فَافعَلْ ما شِئتَ!
اگر هیچ شرم و حیا نداری، دیگر هر چه دلت خواست عمل كن! (مستدرك، ج ٨، ص ٤٦٦)
٢٠ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
إن كُنتَ لا مِمَّن فی السَّماء تخافُ و لامِمّن فی‌الاَرضِ تَستَحی، تَعُدُّ نَفسَكَ فی‌البَهائِم!
اگر (گستاخی تو به حدی است كه) نه از حكومت آسمانی می‌ترسی و نه از مردم روی زمین شرم داری، خود را در عداد حیوانات بشمار! (كتاب‌الحدیث، ج ٢، ص ٢١٤)
٢١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
الحیاءُ حیاءانِ: حیاءُ عَقلٍ وَ حیاءُ حُمْقٍ، فَحیاءُ العَقلِ هُو العِلمُ وَ حیاءُ الحُمْقِ هُوَ الجَهلُ.
حیا دو نوع است:حیای عقلی و حیای حِماقتی، حیای عقلی فهم و دانایی است و حیای حماقتی جهل و نادانی است. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٦)
٢٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَنِ استحَی مِن قَولِ الحَقِّ فَهُوَ أحمق.
کسی که از گفتن قول حق حیا می‌کند دلیل بر حماقت و اَبلهی او است. (فهرست غرر، ص ٨٨)
٢٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لایَستَحی جاهِلٌ أَن یَسأَلَ عمّا لایَعلَم.
کسی که چیزی را که نمی‌داند نباید از فراگرفتن آن حُجب و حیا داشته باشد. (مواعظ عددیّه، ص ١٥٨)
٢٤ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
من رَقَّ وَجهُهُ رَقَّ عِلمُه!
کسی که در پرسیدن مسائل کم‌رو و خجالتی باشد به همان اندازه دانش و معلومات او نیز اندک خواهد بود! (مشکلات نوین و علمی‌اش حل نمی‌شود و این همان مصداق حیای بد و مذمّت شده است) (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٥)
٢٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اذا رَأَیتَ مِن اَخیكَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُه: الحیاءُ وَ الأَمانَةُ وَالصِّدقُ و اذا لَم تَرَها فَلا تَرجُهْ.
اگر برادر دینی‌ات سه خصلت حیا و امانت و صداقت را داشت به او امید داشته باش واِلّا از او قطع امید کن. (نهج‌الفصاحه، ج ١، ص ٣٩)
٢٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
شَرُّالأَشرارِ مَن لا یَستَحی مِنَ النّاسِ ولایَخافُ اللهَ سُبحانَه.
بدترین مردم آن کسی است که نه از دیگران شرم و حشمت دارد و نه از خدای سبحان خوف و هراسی دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)
٢٧ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:
خَفِ الله تَعالی لِقُدرتِهِ عَلَیكَ وَ استحَی مِنُه لِقُربِه مِنكَ.
از خدای متعال بترس که او قاهر و قادر بر تو است و از او شرم داشته باش که او با تو و همراه تو است. (بحار، ج ٧١، ص ٣٣٦)
٢٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لایَستَحِیَنَّ احدٌ مِنكُم اذا سُئِل عمّا لایَعلمُ أَن یَقولَ لاأَعلَم.
اگر از یکی از شما چیزی سؤال کنند که آن را نمی‌داند نباید حیا کند از اینکه بگوید: من نمی‌دانم.(نهج‌البلاغه، کلمة ٧٩)
٢٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
قِلّةٌ الحَیاءِ كُفرٌ.
بی‌حیایی (در حد) کفر و بی‌دینی است! (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)
٣٠ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
الحیاءُ علی وَجهَین: فَمِنِهُ ضَعفٌ و مِنُه قُوَّةٌ و اسلام.
منشأ حیا دوگونه است: یکی از روی ضعف و زبونی و دیگری در اثر نیروی اسلام و قوّت ایمانی است. (بحار، ج ٧٨، ص ٢٤٢)
٣١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِستحی مِنَ اللهِ كَما تَستحی مِنَ الرَّجُلِ الصّالِح مِنَ قَومِك!
همانگونه که از یک انسان صالح و متقی قوم خودت ملاحظه می‌کنی از خدای بزرگ «الله» هم حیا و رودرواسی داشته باش! (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)
٣٢ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
ثلاثٌ مَن لَم تَكُن فیهِ فَلا یُرجی خَیرُهُ اَبداً: مَن لَم یَخشَ اللهَ فی‌الغَیبِ وَ لَم یَرْعَ فی‌الشَّیبِ وَ لَم یَستَحِ مِن اَلعَیبِ.
این سه چیز در هر کس نباشد دیگر هرگز خیر و امیدی به او نیست: کسی که در خلوت و نهان از خدا نمی‌ترسد و در سنین پیری متنبه و بیدار نمی‌شود و از عیوب و زشتی‌های خود شرم و حیا نمی‌کند. (وسائل، ج ١١، ص ٣٨٢)
٣٣ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَن لَم یَستَحِ مِن الله فی العلانِیَةِ لَم یَستَحِ مِنَ اللهِ فی‌السِّرِّ.
کسی که آشکارا و در انظار مردم از خدا حیا نمی‌کند (مسلّماً) در تنهایی و خلوت هم از خدا شرم نخواهد داشت. (میزان‌الحکمة، ج ٢، ص ٥٦٦)
٣٤ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
مَن قَلَّ حیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُه.
به هر مقدار که حُجب و حیای انسان کم می‌شود به همان میزان تقوا و پرهیزکاری او (نیز) کم‌رنگ‌تر می‌گردد. (نهج‌البلاغه، کلمة ٣٤١)
٣٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
الحیاءٌ خیرٌ، كُلُّه الحیاءٌ لاَیأتی اِلاّ بِخَیر.
حیا، سراسر خیر و خوبی است. (آری) حیا جز خیر و خوبی حاصلی ندارد. (مجموعة وراّم، ج ٢، ص ٣٣)
٣٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ یَمحو كثیراً مِنَ الخَطایا.
شرم و حیا بسیاری از گناهان را پاک می‌کند. (میزان‌الحکمه، ج ٢، ص ٥٦٦)
٣٧ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
صاحبُ الحیاءِ خیرٌ كلُّه وَ مَن حَرُمَ الحَیاءَ شرٌ كلُّه وَ إن تعبَّد وَ تَوَرَّع.
آدم حیادار سراسر وجودش خیر و سعادت است و آن کس که از نعمت حیا ناکام مانده سراسر وجودش شرّ و نگون‌بختی است هر چند عبادت کند و متقی و پرهیزکار هم باشد. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٣)
٣٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ مِنَ اللهِ سُبحانَهُ یَقی عَذابَ النّارِ.
حیا کردن از خداوند سبحان، انسان را از عذاب دوزخ ایمن می‌دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)
٣٩ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
إنَّ مِنَ النّاسِ لولاَ الحیاءُ لَم یَرْعَ حَقَّ والدَیهِ وَ لَم یَصِلْ ذارَحِمٍ وَ لَم یُؤَدِّ اَمانةً وَ لَم یَعِفَّ عَن فاحِشةٍ!
برخی از مردم به راستی اگر حیا و حشمت نبود نه حق پدر و مادر را رعایت می‌کردند و نه صلة ارحام به جا می‌آوردند، هیچ امانتی را به صاحبانش رد نمی‌کردند و از هیچ عمل ناروا و بی‌عفتی رو گردان نبودند! (سفینه، ج ١، ص ٣٦٢)
٤٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الحیاءُ قرینُ العَفافِ.
شرم و حیا همدم ملازم و لاینفكّ عفّت و پاكدامنی است. (فهرست غرر، ص ٨٦)
منبع: شکوفه های حکمت
https://hedayatgar.ir/fa/news/101/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%B1%D9%85-%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%A7