نظریات ورهنمودهای بزرگان جهان ائمه معصومین سلام الله علیهم در رابطه با آز و آزمند از رذائل اخلاقی

حريص شرم و حيا ندارد.

لا حَيَاءَ لِحَرِيصٍ.

اگر فرزند آدم دو دشت سرشار از طلا و نقره داشته باشد، بدون شک به دنبال سومی خواهد گشت.

لَو أنَّ لِإبنِ آدَمَ وادِیَیْنِ یَسِیلانِ ذَهَباً وَفِضَّةً لَابْتَغَی إلَیْهِما ثالِثاً.

If the children of Adam possessed two vast lands full of gold and silver, they would still wish to search for a third one.

مثل افراد حريص به مال و زيورآلات دنيا همانند كرم ابريشمي است كه هر چه اطراف خود بچرخد و بيشتر فعاليّت كند و تارهاي ابريشم را به دور خود بپيچد، خارج شدنش از بين آن تارها سخت تر گردد و چه بسا غير ممكن مي شود تا جائي كه چاره اي جز مرگ نداشته باشد.

مَثَلُ الْحَريصِ عَلَي الدُّنْيا مَثَلُ ذَرْوَةِ الْقَزِّ، كُلَّما ازْدادَتْ عَلي نَفْسِها لَفّاً كانَ أبْعَدُ مِنَ الْخُرُوجِ حَتّي تَمُوتَ غَمّاً.

آزمند از دو خصلت محروم شده و در نتيجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست داده است، از رضايت و خرسندي محروم است و در نتيجه يقين را از كف داده است.

حَرُمَ الحَرِيصُ خَصلَتَينِ وَ لَزَمَتهُ خَصلَتَانِ: حَرُمَ القِنَاعَةَ فَافتَقَدَ الرَّاحَةَ، وَ حَرُمَ الرِضَا فَافتَقَدَ اليَقِينَ.

آزمندي بر روزي نمي افزايد، بلكه از ارزش آدمي مي کاهد.

الحِرصُ لا يَزِيدُ في الرِّزقِ و لَكِن يُذِلُّ القَدرَ.

آدم حريص هميشه محروم است و افزون بر محروم بودن، در هركاري كه مي‏كند نكوهيده است و چگونه محروم نباشد در حالي كه از بند خدا گريخته است؟

الحَرِيصُ مَحرُومٌ، وَ هُوَ مَعَ حِرمَانِهِ مَذمُومٌ في أيِّ شَئٍ كَانَ، وَ كَيفَ لا يَكُونُ مَحرُوماً و قَد فَرَّ مِن وِثَاقِ اللهِ تَعَالي؟

شخص طمّاع و حريص هيچگاه آسايش و استراحت نخواهد داشت.

مَا اسْتَراحَ ذُو الْحِرْصِ.

عزّت و شخصيّت مؤمن در بي نيازي و طمع نداشتن به ديگران است.

عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ.

حريص از دو خصلت محروم و با دو خصلت همراه است: از قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست مي دهد، از راضي بودن محروم است، در نتيجه يقين را از دست مي دهد.

حُرِمَ الْحَريصُ خَصْلَتَيْنِ وَلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ وَحُرِمَ الرِّضا فَافْتَقَدَ الْيَقينَ.

آن كه زياد حرص زند، شقاوت (و بدبختي اش) بسيار شود.

مَنْ كَثُرَ حِرْصُهُ كَثُرَ شِقَاؤُهُ.

شاكرترين مردم، قانع ترين آنهاست و ناسپاس ترين آنان (نسبت به) نعمتها، حريص ترين آنهاست.

أشكر الناس أقنعهم، وأكفرهم للنعم أجشعهم.

حرص زياد صاحبش را بدبخت و اطرافيانش را خوار مي‏سازد.

كَثرَةُ الحِرصِ تُشقِي صَاحِبَهُ، وَتُذِلُّ جَانِبَهُ.

(در پاسخ به اين پرسش كه كدام خواري بدتر است؟ فرمود:) حرص به دنيا.

و قَد سُئِلَ اَيّ ذُلٍّ أَذَلُّ: الحِرصُ عَلَي الدُّنيَا.

هيچ چيز چون آزمندي نفس را خوار و ذليل نكند و چيزي چون بخل آبرو را نبرد.

مَا أذَلَّ النَّفسَ كَالحِرصِ، وَ لا شَانَ العِرضَ كَالبُخلِ

آزمندي انسان را به عيبهاي زيادي در مي‏افكند.

الحِرصُ مُوقِعٌ في كَثِيرِ العُيُوبِ.

حكايت آزمند به دنيا، حكايت كرم ابريشم است هرچه بيشتر ابريشم بر خود مي‏تند، با بيرون آمدن از پيله بيشتر فاصله مي‏گيرد تا آن كه سرانجام دق مرگ مي‏شود.

مَثَلُ الحَريصِ عَلَي الدُّنيَا مَثَلُ دُودِ القَزِّ، كُلَّمَا اِزدَادَت مِنَ القَزِّ عَلَي نَفسِهَا لَفّاً كَانَ أبعَدُ لَهَا مِنَ الخُرُوجِ حَتَّي تَمُوتَ غَماًّ.

حريص شرم و حيا ندارد.

لا حَيَاءَ لِحَرِيصٍ.

آزمندي قدر و منزلت آدمي را مي‏كاهد و روزيش را زياد نمي‏كند.

اَلْحِرْصُ يَنْقُصُ قَدْرَ الرَّجُلِ وَ لا يَزِيدُ في رِزْقِهِ.

آدم حريص همواره در رنج است.

الحَرِيصُ تَعِبٌ.

انسان حريص خود را براي چيزي به رنج مي‏افكند كه برايش زيان بار است.

الحَرِيصُ مَتعُوبٌ فِِيمَا يَضُرُّهُ.