ایام فاطمیه نزدیک است و مثل هر سال شیعیان برای برگزاری این ایام و بزرگداشت بانوی دو عالم، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در تکاپو و تلاش هستند. فرقی نمیکند که بخواهید در منزل خود یک مراسم عزاداری کوچک بگیرید و یا در محله و مسجد برای زنده نگاه داشتن رشادتها و نجابت دخت پیامبر، مراسم عزاداری باشکوه برگزار کنید. میتوانید برای خرید لوازم عزاداری مثل انواع کتیبهها و پرچمهای ویژه ایام فاطمیه به سایت خدمتگزاران مراجعه نمایید. در این مقاله با ما همراه باشید، چون در مورد تاریخ دقیق ایام فاطمیه و فلسفه این ایام مطالبی ارائه میکنیم.
فلسفه ایام فاطمیه و تاریخ آن
در مورد فلسفه ایام فاطمیه و تاریخ دقیق آن بین اهل سنت و شیعه اختلاف نظرهایی وجود دارند. طبق آنچه از اسناد و مدارک دینی حاصل شده، بعد از آنکه حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحلت فرمودند. عدهای به خانه دختر ایشان فاطمه زهرا سلام الله علیها یورش بردند. در این یورش و حمله علاوه بر آتش زدن منزل دختر نبی اکرم، به این بانوی بزرگ اسلام آسیب وارد کردند و مدتی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و آله و سلم در بستر بیماری بودند.
به دلیل شدن جراحات بعد از مدتی حضرت فاطمه زهرا سلام الله و سلم به شهادت رسیدند. طبق آنچه که وصیت فرموده بودند، پیکر ایشان شبانه توسط همسرشان غسل و دفن شد. از آرامگاه این بانوی بزرگ هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست. همچنین در مورد زمان مرگ دختر پیامبر اختلاف نظرهایی وجود دارد.
در مورد شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیها و آله و سلم و اینکه ایام فاطمیه کی است، روایتهای مختلفی وجود دارد که عدهای ۴۰ روز و عده دیگر ۷۲، ۷۵ و حتی ۹۵ روز بعد از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را تاریخ شهادت دختر ایشان میدانند. حتی در برخی از روایات به ۶ ماه بعد از مرگ حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم اشاره شده که دخترشان نیز به شهادت رسیدند. موثقترین منبعی که شیعیان به آن باور دارند تاریخ ۳ جمادیالثانی در سال ۱۱ هجری قمری است. با این وجود دو دهه برای شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیه و آله و سلم در نظر گرفته شده است که شیعیان این دو دهه را با عزاداری، احترام به این بانوی مقدس و ادای دین برای رشادتها فداکاریهای ایشان سیه پوش میشوند.
تاریخ دهه فاطمیه ۱۴۰۳ چه زمانی است؟
از آنجایی که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و آله و سلم وصیت کرده بودند که همسر گرامیشان علی بن ابیطالب علیه السلام ایشان را شبانه دفن کنند، در مورد تاریخ دقیق و مکان دفن این بانوی دو عالم شبهاتی وجود دارد. از این رو همواره دو تاریخ برای شهادت حضرت زهرا سلام علیها و آله و سلم در نظر گرفته میشود که آن را ایام فاطمیه مینامیم
- تاریخ آغاز و پایان ایام فاطمیه در تقویم شمسی
ایام فاطمیه |
تاریخ آغاز دهه فاطمیه |
تاریخ پایان دهه فاطمیه |
دهه اول ایام فاطمیه |
روز جمعه ۲۵ آبان ۱۴۰۳ |
روز دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ |
دهه دوم ایام فاطمیه |
روز پنج شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۳ |
روز یکشنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۳ |
- تاریخ آغاز و پایان ایام فاطمیه در تقویم قمری
ایام فاطمیه |
تاریخ آغاز دهه فاطمیه |
تاریخ پایان دهه فاطمیه |
دهه اول ایام فاطمیه |
روز جمعه ۱۳ جمادی الاول سال ۱۴۴۶ |
روز دوشنبه ۲۳ جمادیالاول ۱۴۴۶ |
دهه دوم ایام فاطمیه |
روز پنجشنبه ۳ جمادی الثانی ۱۴۴۶ |
روز یکشنبه ۱۳ جمادیالثانی ۱۴۴۶ |
علت وجود دو دهه برای ایام فاطمیه
ایام فاطمیه به آن روزهایی اطلاق میشود که شیعیان در سراسر جهان برای شهادت بانوی دو عالم عزاداری میکنند. بین تمام تاریخهایی که برای ایام فاطمیه در نظر گرفته شده است، تاریخ ۱۳ جمادیالاول و ۳ جمادی الثانی از همه بیشتر معروف و موثق است. از این رو به طور کلی میتوان روزهای ۱۱، ۱۲ و ۱۳ جمادی اول و روزهای ۳، ۴ و ۵ جمادی الثانی را به عنوان ایام فاطمیه در نظر گرفت؛ یعنی در کل ۶ روز ایام فاطمیه اطلاق میشود.
با این وجود شیعیان به نظراتی که در این باره وجود دارد احترام میگذارند و دو دهه برای ایام فاطمیه در نظر میگیرند. در بین علما و روایتهایی که نقل شده است برخی از افراد ۴۰ روز و برخی حتی تا ۶ ماه بعد از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به عنوان تاریخ شهادت دخترشان میدانند.
رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در تاریخ ۲۸ صفر ماه است. بنابراین اگر ما روایت افرادی که ادعا میکنند ۷۵ روز بعد از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم دخترشان به شهادت میرسند، بنابراین تاریخ ۱۳ تا ۱۵ جمادیالاول برای ایام فاطمیه در نظر گرفته میشود.
چنانچه بخواهیم به روایت افرادی که ۹۵ روز بعد از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را روز شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها میدانند، باید به تاریخ ۳ تا ۵ جمادی الثانی توجه کنیم.
حال چرا این تاریخ تقریبی سه روز در نظر گرفته میشود؟ چون بر اساس تقویم قمری سه ماه ۲۹ روزه و چهار ماه ۳۰ روزه میتواند پی در پی قرار بگیرد و این بازه سه روزه به همین دلیل است.
با تمام اینها در عرف ایام فاطمیه ۱۰ روز در نظر گرفته میشود که اغلب علمای اهل شیعه و سنت این بازه زمانی را برای شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها قبول دارند
اثرات عزاداری ایام فاطمیه
حضرت فاطمه سلام الله علیها عمر کوتاهی داشتند اما در همین عمر اندک خود، درسها و رشادتهای بسیاری بر جای گذاشتند که هنوز بعد از سالیان سال، اثرات عزاداری ایام فاطمیه در جامعه به خصوص بین بانوان بسیار ملموس و قابل تامل است. در اینجا به برخی از فواید این عزاداریهایی که در ایام فاطمیه انجام میشود و اثرات مثبت و سازنده ایجاد میکند، اشاره میکنیم.
- الگو قرار دادن بانوی بزرگ اسلام
شکی نیست که حضرت زهرا سلام الله علیها دختر حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و همسر نمونه علی علیه السلام بودند که توانستند از دامان خویش امامان گهرباری چون امام حسین علیه السلام را به اسلام هدیه کنند. سختیها و مشقتهایی که این بانوی دو عالم در زندگی متحمل شدند بسیار است. ایشان در کودکی به خاطر نبوت پدرشان در شعب ابیطالب در تبعید به سر بردند. همچنین بعد از امامت حضرت علی علیه السلام همواره پشت ایشان قرار گرفتند. اینها همه باعث میشود تا امروزه زنان و دختران ما سیره حضرت فاطمه سلام الله علیها را که ام ابیها لقب گرفته است، الگوی خویش در زندگی قرار دهند.
2. ایجاد ارزش و کرامت برای زن
در آن روزگاری که دختران زنده به گور میشدند، حضرت فاطمه سلام الله علیه و آله و سلم دیده به جهان گشودند. خیلی از دشمنان پیامبر را ابتر و بی دنباله خواندند اما پیامبر به دختر خود در آن زمان آنقدر ارزش و احترام قائل شد که سوره کوثر در شأن این بانو نازل گردید. حضرت زهرا سلام الله علیها نشان دهنده جایگاه والای زن در زندگی، جامعه و حتی مبارزات سیاسی است. به گونهای که همواره برای تبلیغ دین و دفاع از امامت و ولایت قدم بر می داشتند و در همین راه به شهادت رسیدند.
پیشنهاد مطالعه: روزشمار ایام فاطمیه
3. نامگذاری دهه عفاف و حجاب
حجاب داشتن به معنای محدود شدن در جامعه نیست؛ بلکه میتوان با حجاب در جامعه حضور فعال داشت. چیزی که به کرات در زندگی حضرت فاطمه سلام الله علیها دیده میشود. بنابراین در دهه فاطمیه علاوه بر برگزاری مراسمات برای عزاداری و شهادت این ایام، به دهه حجاب و عفاف نیز نامگذاری شده است.
5. ایام فاطمیه نشانگر هماهنگی
نه تنها ایام فاطمیه بلکه کلیه مناسکها و مناسبات مذهبی نوعی وحدت و هماهنگی را در بین شیعیان نشان میدهد. این وحدت به این معنی است که افراد حق طلب در سراسر جهان از هرگونه کفر و شرک و ظلم بیزار هستند و میخواهند جامعهای عاری از ستم زیر سایه مهدویت تشکیل شود.
6. قناعت و سادگی و توجه به خانواده
با تحقیق و تعمق در زندگی و سیره حضرت زهرا سلام الله علیها در مییابیم که ایشان زندگی ساده و با قناعت را پیش میگرفتند. همواره از مهمترین مسائلی که در زندگی به آن توجه داشتند تربیت فرزندان صالح بود.
در روایات آمده روزی سلمان فارسی به این بانوی بزرگوار گفت که من دختران پادشاهان روم را میبینم که لباسهای گران قیمت به تن میکنند و روی صندلیهای طلا مینشینند اما شما که دختر پیامبر هستید، چقدر ساده زندگی میکنید. حضرت فاطمه در پاسخ فرمودند: “لباسهای فاخر و تخت طلا در بهشت خداوند در انتظار ماست.”
کلام آخر
اینکه ایام فاطمیه ۱۴۰۳ چه موقعی است؟ باید بگوییم که دهه اول در تاریخ ۲۵ آبان لغایت ۵ آذر و دهه دوم ایام فاطمیه ۱۵ آذر ماه تا ۲۵ آذر ۱۴۰۳ است. دلیل در نظر گرفتن دو دهه برای ایام فاطمیه اختلاف نظرهایی است که در مورد زمان شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بعد از رحلت پدر بزرگوارشان وجود دارد. در منابع مختلفی این بازه زمانی ۴۰ تا ۶ ماه در نظر گرفته شده است که بر همین اساس شیعیان دو دهه را برای ایام فاطمیه عزاداری میکنند.
https://khedmatgozaran.com/mag/293432/when-is-the-fatemiyeh-days-of-1403/