نظریات و رهنمودهای بزرگان جهان ائمه معصومین سلام الله علیهم در رابطه با رذیلت دروغگوئی

دروغگوئي مجاز نيست جز در سه مورد: آنجا که شوهر در جهت جلب رضاي همسرش سخن مي گويد و دروغ در جنگ با دشمن و نيز دروغ در جهت اصلاح ميان مردم.

لا يَحلُ الکذبَ الا في ثلاثٍ: يُحدثُ الرجلَ امرئتَهُ ليرضَيها و الکذبُ في الحربِ و الکذبُ في الاصلاح بينَ الناسِ.

شخصي با سخن راست خود ضربه اي به برادر مؤمن وارد مي آورد پس در پيشگاه خدا کذاب محسوب مي شود و شخصي به منظور دستيابي برادر مؤمن خود به خير و منفعت، دروغ مي گويد پس در پيشگاه خدا صادق قلمداد مي گردد.

انَّ الرجلَ لَيصدقُ علي اخيهِ فَينالُهُ عنتٌ من صدقٍ فيکوُن کذاباً عندَاللهِ و انَّ الرجلَ لَيکذبُ علي اخيهِ يريدُ به نفعه فيکونُ عندَاللهِ صادقاً.

خداوند متعال براي بديها قفل هايي قرار داده و کليد اصلي اين قفلها شراب است اما دروغ از شراب هم بدتر است.

قال: انَّ اللهَ عزوجل: جَعَلَ للشرِ اقفالاً و جَعل مفاتيحَ تلک الاقفالِ الشرابَ والکذبُ شرٌ من الشرابِ.

از دروغ کوچک و بزرگ برحذر باشيد، چه در حال شوخي و چه در حال جدي؛ زيرا شخصي که از دروغ کوچک باکي نداشته باشد، جرأت گفتن دروغ بزرگ را نيز پيدا مي کند.

اتقوا الکذبَ الصغيرَ منهُ و الکبيرَ في کلِ جِدٍّ و هزلٍ فانَّ الرجلَ اذا کذبَ في الصغيرِ اجترأ علي الکبيرِ.

در آغاز هر روز زبان انسان به ساير اعضا و جوارح مي گويد: در چه حالي بسر مي بريد؟ آنها پاسخ مي دهند: اگر تو ما را راحت بگذاري ما به سلامت هستيم و نيز مي گويند خدا را خدا را درباره رعايت حق ما و سوگند مي دهند او را و باز مي گويند ما به سبب تو پاداش و کيفر مي شويم.

انَّ لسانَ ابنِ آدمَ يُشرفُ کل يومٍ علي جوارحِهِ فيقولُ: کيفَ اَصبحتُمْ فيقولونَ: بخيٍر اَنْ تَرَکتنا و يقولوَن اللهُ اللهُ فينا و يناشدونه ويَقولونَ: انمَّا نُثابُ بک و نُعاقَبُ بِک.

راستگوي حقيقي کسي است که: حتي دروغ ديگران را بر اساس صداقت دروني خود، راست پندارد و اين حالت همان است که با غير خود و يا با ضد خود جمع نشود بر اين اساس است که ابليس وقتي که به دروغ، قسم ياد کرد که خيرخواه آدم است آدم از وي پذيرفت و ابليس اولين کسي است که دروغ گفت زيرا چنين عملي در آسمانها و زمين سابقه نداشت و اهل آسمان و زمين، ظاهر و باطن آنرا نمي شناختند.

و الصادقُ حقاً هو الذي يُصدِقُ کلَ کاذبٍ بحقيقةِ صدقِ مالديهِ، وَ هو المعني الذي لا يسعُ مَعه سواه او ضدُهُ، مثلُ آدمَ - عليه السّلام - صدقَ ابليسَ في کذبهِ ... .

از چيزهايي كه خداوند دروغگويان را بدان دچار مي كند، فراموشي است.

انَّ مما اعانَ اللهُ به علي الکذابينَ النّسيانَ.

سرانجام دروغگوئي، پشيماني و ملامت است.

عاقبةُ الکذبِ ملامةٌ و ندامةٌ.

من خانه اي را در آغاز و وسط و بالاي بهشت در اختيار دارم از براي کسي که از مراء و جدال پرهيز کند اگر چه حق با او باشد و از دروغ گويي نيز بر حذر باشد ولو براي شوخي و براي کسي که خوش اخلاق باشد.

اَنا زعيمٌ ببيتٍ في ربضِ الجنةِ و بيتٍ في وسطِ الجنةِ و بيتٍ في اعلي الجنةِ لِمَنْ ترک المراءَ و ان کان مُحقاً و تَرک الکذَب و ان کان هازلاً و لمن حسن خُلقُهُ.

از دوستي با کذاب بپرهيز، زيرا او همچون سراب است؛ او به تو چيزهاي نزديک را دور و دورها را نزديک، نشان مي دهد

اياک و مُصادقةُ الکذّابِ فانَّه کالسرابِ يُقربُ عَليک البعيدَ و يُبعدُ عليک القريبَ.

از نشانه هاي ايمان، راستگوئي است گر چه به زيان آدمي تمام شود.

علامةُ الايمانِ انْ تؤثرَ الصدَق حيثُ يضرک عليَ الکذبِ.

برگزيدن راستي و اجتناب از دروغ، زيباترين خوي و برترين ادب است.

تَحَرِّي الصِّدْقِ وَ تَجَنُّبُ الْكِذْبِ اَجْمَلُ شيمَةٍ وَ اَفْضَلُ اَدَبٍ.

براي آدمي از جهت دروغ پردازي همين بس که هر چه را که مي شنود براي ديگران نقل کند.

کفي بالمرءِ من الکذبِ انْ يُحدثَ بکلِ ما سَمَعِ.

دروغگوئي، از رزق و روزي انسان مي کاهد.

الکذبُ ينقِصُ الرزق.

(از امیرالمومنین سوال شد) نيکوترين مخلوق خدا کدام است؟ امام - عليه السّلام - پاسخ داد: کلام و پس سؤال شد که قبيح ترين مخلوق خدا چيست؟ امام - عليه السّلام - (دوباره) پاسخ داد: کلام، زيرا بوسيله کلام است که آدمي روسپيد مي شود و نيز به وسيله کلام، انسان روسياه مي گردد.

ايُّ شيءٍ مما خَلَقَ اللهُ احسنُ؟ فقال: الکلامُ فقيلَ ايُّ شيءٍ مما خلق اللهُاقبحُ؟ قال: الکلام اَبيضّت الوجوهُ و بالکلام اَسودت الوجوهُ.