نظریات و رهنمودهای امام محمد باقر سلام الله علیه در رابطه با مسائل علوم انسانی

جمعیت هلال احمر: هموطنان می‌توانند کمک‌های نقدی خود به مردم مظلوم فلسطین را به شماره حساب۹۹۹۹۹

و شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۵۴۴۹۹۹۹۹۹ نزد بانک ملی

و یا به شماره حساب۴۱۰۱۰۳۴۷۴۱۹۹۹۹۹۸

و شماره کارت۶۳۶۷۹۵۷۰۷۸۷۵۸۳۳۶ نزد بانک مرکزی

و یا از طریق شماره گیری کد دستوری #۵*۱۱۲* واریز کنند.

 

۱.اولین سخن امام مهدی(ع) پس از ظهور

^{الإمام الباقر(ع ) - فی بَیانِ كَلامِ الإِمامِ(ع) بَعدَ ظُهورِهِ - :} أوَّلُ ما ینطِقُ بِهِ هذِهِ الآیةَ: «بَقِیتُ اللَّهِ خَیرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِینَ » ( ۱ ) ثُمَّ یقولُ:أنَا بَقِیةُ اللَّهِ فی أرضِهِ، وخَلیفَتُهُ، وحُجَّتُهُ عَلَیكُم، فَلا یسَلِّمُ عَلَیهِ مُسَلِّمٌ إلّا قالَ: السَّلامُ عَلَیكَ یا بَقِیةَ اللَّهِ فی أرضِهِ .

كمال الدین - به نقل از محمّد بن مسلم در باره سخن امام مهدى(ع) پس از ظهور -:^{امام باقر(ع)}فرمود: «اوّلین سخنش، این آیه است: «بقیة اللَّه برایتان بهتر است، اگر باایمان باشید» . مى گوید: من بقیة اللَّه (ذخیره خدا) در زمین اویم، و جانشین او و حجّت بر شما. پس هیچ كس بر او سلام نمى دهد، جز آن كه مى گوید: سلام بر تو، اى ذخیره الهى در زمینش!».

_{هود : ۸۶ . كمال الدین: ص ۳۳۱ ح ۱ ۶}

۲.زکات دانش

^{الإمام الباقر(ع ) :} زَكاةُ العِلمِ أن تُعَلِّمَهُ عِبادَ اللّهِ .

^{امام باقر(ع )}: زكات دانش آموختن آن به بندگان خداست .

_{الكافی : ۱ / ۴۱ / ۳}

۳.هدایت به دست دانشمندان

^{الإمام الباقر(ع ) :} العالِمُ كَمَن مَعَهُ شَمعَةٌ تُضیءُ لِلنّاسِ، فَكُلُّ مَن أبصَرَ بِشَمعَتِهِ دَعا لَهُ بِخَیرٍ .

^{امام باقر(ع )}: دانشمند مانند كسى است كه شمعى به همراه دارد كه به مردم نور مى دهد، پس هر كه در پرتو شمع او ببیند، وى را دعاى خیر گوید.

_{الاحتجاج : ۱ / ۱۱ / ۶}

۴.سکوت مؤدب و تسبیح جاهل

^{الإمام الباقر(ع ):} صَمتُ الأَدیبِ عِندَ اللّهِ أفضَلُ مِن تَسبیحِ الجاهِلِ .

^{امام باقر(ع )}: سكوت ادب آموخته، نزد خدا برتر از تسبیح نادان است .

_{أعلام الدین : ۹۶ .}

۵.اهمیت عالم

^{الإمام الباقر(ع ):} واللّهِ لَمَوتُ عالِمٍ أحَبُّ إلى إبلیسَ مِن مَوتِ سَبعینَ عابِدًا .

^{امام باقر(ع )}: به خدا سوگند، نزد ابلیس مرگ دانشمند از مرگ هفتاد عابد محبوبتر است .

_{حلیة الأولیاء : ۳ / ۱۸ ۳}

۶.ویژگی عالم

^{الإمام الباقر(ع ) :} لا یكونُ العَبدُ عالِمًا حَتّى لا یكونَ حاسِدًا لِمَن فَوقَهُ، ولا مُحَقِّرًا لِمَن دونَهُ .

بنده دانشمند نباشد، مگر آنكه بر بالاتر از خود حسد نورزد و فروتر از خود را خوار نشمرد .

_{تحف العقول : ۲۹ ۴}

۷.سه روز در پیش روی هر انسان

^{الإمام الباقر(ع ) :} یابنَ الأیامِ الثَّلاثِ، یومُكَ الَّذی وُلِدتَ فیهِ، و یومُكَ الَّذی تَنزِلُ فیهِ قَبرَكَ، ویومُكَ الَّذی تَخرُجُ فیهِ إِلى رَبِّكَ، فَیا لَهُ مِن یومٍ عَظیمٍ .

^{امام باقر(ع )}: اى فرزندِ روزهاى سه گانه: آن روز كه در آن زاده شدى، آن روز كه در قبرت فرود مى آیى و آن روز كه به سوى پروردگارت بیرون مى آیى . اى واى بر او از آن روز بزرگ!

_{تحف العقول: ص ۲۹ ۲}

۸.بدترین پدر و بدترین فرزند

^{الإمام الباقر(ع ) :} شَرُّ الآباءِ مَن دَعاهُ البِرُّ إلَى الإِفراطِ، وشَرُّ الأَبناءِ مَن دَعاهُ التَّقصیرُ إلَى العُقوقِ .

^{امام باقر(ع )}: بدترین پدر، كسى است كه نیكى كردن، او را به زیاده روى وا دارد و بدترین فرزند، كسى است كه كوتاهى كردن، او را به نافرمانى و آزردن [ پدر] وا دارد .

_{تاریخ الیعقوبی: ج ۲ ص ۳۲ ۰}

۹.ناسزاگویی

^{الإمام الباقر(ع ) :} إنَّ اللّهَ یبغِضُ الفاحِشَ المُتَفَحِّشَ .

^{امام باقر(ع )}: خداوند شخص ناسزا گوى بد دهن را دشمن دارد.

_{الكافی : ۲ / ۳۲۴ / ۴ .}

۱۰.شگفتی از تکبر متکبران

^{الإمام الباقر(ع ) :} عَجَبا للمُختالِ الفَخورِ! و إنّما خُلِقَ مِن نُطفَةٍ ثمّ یعودُ جِیفَةً، و هُو فیما بینَ ذلكَ لا یدرِی ما یصنَعُ بهِ !

^{امام باقر(ع )}: شگفتا از متكبّرِ فخر فروش! او كه از نطفه اى آفریده شده و آن گاه به مردارى تبدیل مى شود و در این میان نمى داند با او چه خواهد شد!

_{الكافی : ۲ / ۳۲۹ / ۴ .}

۱۱.استفاده از فرصت ها

^{الإمام الباقر(ع ) :} بادِرْ بانتِهازِ البُغیةِ عِندَ إمكانِ الفُرصَةِ، و لا إمكانَ كَالأیامِ الخالِیةِ مَع صِحَّةِ الأبدانِ .

^{امام باقر(ع )}: چون فرصت دست دهد به سوى هدف خود بشتاب، و هیچ فرصتى مانند روزهاى فراغتِ همراه با تندرستى نیست.

_{تحف العقول : ۲۸۶ .}

۱۲.پذیرفتن خواستگار متدین و امانت دار

^{الإمام الباقر(ع) ـ} لَمّا سُئلَ عَنِ النِّكاحِ ـ: مَن خَطَبَ إلَیكُم فَرَضِیتُم دِینَهُ و أمانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ «إلاّ تَفعَلُوهُ تَكُنْ فِتنَةٌ فِی الأَرضِ و فَسادٌ كَبیرٌ » .

^{امام باقر(ع )}ـ در پاسخ به سؤال از ازدواج ـ فرمود: هرگاه كسى از دختر شما خواستگارى كرد و دیندارى و امانتدارى او را پسندیدید، به او همسر دهید كه «اگر چنین نكنید فتنه و فساد بزرگى در روى زمین پدید آید».

_{الكافی : ۵ / ۳۴۷ / ۱ .}

۱۳.نیکی و صدقه پنهانی

^{الإمام الباقر(ع ) :} البِرُّ و صَدقَةُ السِّرِّ ینفِیانِ الفَقرَ .

^{امام باقر(ع )}: نیكى كردن و صدقه نهانى، فقر را از بین مى برند.

_{بحار الأنوار : ۷۴ / ۸۱ / ۸۳ .}

۱۴.رکوع کامل و وحشت قبر

^{الإمام الباقر(ع ) :} مَن أتَمَّ رُكوعَهُ لم تَدخُلْهُ وَحشَةٌ فی قَبرِهِ .

^{امام باقر(ع )}: هر كه ركوع نمازش را كامل انجام دهد، هیچ ترس و وحشتى در قبر به سراغش نمى آید.

_{ثواب الأعمال : ۵۵ / ۱ .}

۱۵.کم کردن خطا

^{الإمام الباقر(ع ) :} تَخَلَّصْ إلى إجمامِ القَلبِ بِقِلَّةِ الخَطَأِ .

^{امام باقر(ع )}: با كم كردن خطا، به آسایش دل دست یاب.

_{تحف العقول : ۲۸۵ .}

۱۶.قناعت

^{الإمام الباقر(ع ) :} مَن قَنِعَ بما رَزَقَهُ اللّهُ فهُو مِن أغنَى الناسِ .

^{امام باقر(ع )}: كسى كه به آنچه خدا روزی اش كرده قانع باشد، از توانگرترین مردمان است.

_{الكافی : ۲ / ۱۳۹ / ۹ .}

۱۷.کبر و نقص عقل

^{الإمام الباقر(ع ) :} ما دَخَلَ قَلبَ امرِئٍ شیءٌ مِن الكِبرِ إلاّ نَقَصَ مِن عَقلِهِ مِثلُ ما دَخَلَهُ مِن ذلكَ، قَلَّ ذلكَ أو كَثُرَ .

^{امام باقر(ع )}: هیچ مقدارى از تكبّر به دل آدمى راه نیابد، مگر این كه به همان اندازه، كم باشد یا زیاد، از خردش كاسته شود.

_{بحار الأنوار : ۷۸ / ۱۸۶ / ۱۶ .}

۱۸.دروغ و ویرانی ایمان

^{الإمام الباقر(ع ) :} إنّ الكذبَ هُو خَرابُ الإیمانِ .

^{امام باقر(ع )}: دروغ، ویران كننده ایمان است.

_{بحار الأنوار : ۷۲ / ۲۴۷ / ۸ .}

۱۹.بر آوردن حاجت برادر دینی

^{الإمام الباقر(ع )} : مَن قَضیٰ لِأَخیهِ المُؤمِنِ حاجَةً كَتَبَ اللّهُ بِها عَشرَ حَسَناتٍ، ومَحا عَنهُ عَشرَ سَیئاتٍ، ورَفَعَ لَهُ بِها عَشرَ دَرَجاتٍ، وكانَ عِدلَ عَشرِ رِقابٍ وَصَومِ شَهرٍ واعتِكَافِهِ فِی المَسجِدِ الحَرامِ .

^{امام باقر(ع )}: هر کس حاجتی را از برادر دینی اش برآورد، خداوند در برابر آن، ده حسنه برایش می نویسد و ده سیئه را از او پاک می کند و ده درجه او را بالا می برد و برابر با آزاد کردن ده بنده و یک ماه روزه و اعتکاف او در مسجد الحرام است.

_{المؤمن: ص ۵۰ ح ۱۲۰ ، فرهنگ‌نامه اعتکاف، صفحه: ۴۸ .}

۲۰.روزه مستحبی

^{الإمام الباقر(ع )} : إنَّ الرَّجُلَ لَیصومُ یوماً تَطَوُّعاً یریدُ ما عِندَ اللّهِ عزّ و جلّ، فَیدخِلُهُ اللّهُ بِهِ الجَنَّةَ .

^{امام باقر(ع )}: همانا شخص، یک روز را به خاطر ثواب الهى، روزۀ مستحبّی مى گیرد و خداوند هم او را وارد بهشت مى سازد.

_{الكافی: ج ۴ ص ۶۳ ح ۵ ، فرهنگ‌نامه اعتکاف، صفحه: ۸۴ .}

۲۱.رضایت شوهر

^{الإمام الباقر(ع )} : لا شَفیعَ لِلمَرأَةِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها .

^{امام باقر(ع )}: براى زن، هیچ شفیعى نزد پروردگارش نجات بخش تر از رضایت شوهرش نیست.

_{الخصال: ص ۵۸۸ ح ۱۲ ، حكمت نامه فاطمى، صفحه: ۷۰۴ .}

۲۲.همنشینی با اغنیا

^{الإمام الباقر(ع )} : لا تُجالِسِ الأَغنِیاءَ؛ فَإِنَّ العَبدَ یجالِسُهُم وهُوَ یرى أنَّ للّه عَلَیهِ نِعمَةً، فَما یقومُ حَتّى یرى أن لَیسَ للّه عَلَیهِ نِعمَةٌ .

^{امام باقر(ع )}: با توانگران منشین كه بنده، چون با ایشان بنشیند، در آغاز اعتقاد دارد كه خدا به او نعمت بخشیده است و چون برخیزد، گمان دارد كه خدا به وى نعمتى نداده است.

_{الأمالی للصدوق: ص ۳۲۶ ح ۳۸۱ ، دانشنامه قرآن و حدیث جلد ۱۷ صفحه: ۴۱۶ .}

۲۳.اهمیت توبه

^{الإمام الباقر(ع )} : إنَّ اللّهَ تَعالى أشَدُّ فَرَحاً بِتَوبَةِ عَبدِهِ مِن رَجُلٍ أضَلَّ راحِلَتَهُ وزادَهُ فی لَیلَةٍ ظَلماءَ فَوَجَدَها، فَاللّهُ أشَدُّ فَرَحاً بِتَوبَةِ عَبدِهِ مِن ذلِكَ الرَّجُلِ بِراحِلَتِهِ حینَ وَجَدَها .

^{امام باقر(ع )}: شاد شدن خداوند از توبه بنده اش بیشتر است تا شاد شدن مردى كه در شبى تار، شتر و ره توشه خود را گم كند و سپس آن را بیابد. خداوند از توبه بنده خود شادتر مى شود تا شاد شدن آن مرد از پیدا كردن شترش.

_{الكافی: ج ۲ ص ۴۳۵ ح ۸ ، دانشنامه قرآن و حدیث جلد ۱۷ صفحه: ۵۰۲ .}

۲۴.پایه گذاری سنت درست

^{الإمام الباقر(ع )} : أیما عَبدٍ مِن عِبادِ اللّهِ سَنَّ سُنَّةَ هُدىً، كانَ لَهُ أجرٌ مِثلُ أجرِ مَن عَمِلَ بِذلِكَ مِن غَیرِ أن ینقُصَ مِن اُجورِهِم شَیءٌ .

^{امام باقر(ع )}: هر بنده اى از بندگان خدا سنّتى درست بگذارد، اجرش به اندازه اجر كسانى است كه بدان عمل مى كنند، بى آن كه از اجر آنان، چیزى كاسته شود.

_{ثواب الأعمال: ص ۱۶۱ ح ۱ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۵۴۲ .}

۲۵.پایه گذاری سنت بد

^{الإمام الباقر(ع )} : أَیما عَبدٍ مِن عِبادِ اللّهِ سَنَّ سُنَّةَ ضَلالٍ، كانَ عَلَیهِ مِثلُ وِزرِ مَن فَعَلَ ذلِكَ مِن غَیرِ أن ینقُصَ مِن أوزارِهِم شَیءٌ .

^{امام باقر(ع )}: هر بنده اى از بندگانِ خدا، سنّتى نادرست بگذارد، گناهش به اندازه گناه كسانى است كه به آن رفتار مى كنند، بى آن كه از گناهان ایشان، چیزى كاسته گردد.

_{ثواب الأعمال: ص ۱۶۱ ح ۱ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۵۴۲ .}

۲۶.آثار دنیایی برخی اعمال

^{الإمام الباقر(ع )} : ثَلاثَةٌ مَعَ ثَوابِهِنَّ فِی الآخِرَةِ: الحَجُّ ینفِی الفَقرَ، وَالصَّدَقَةُ تَدفَعُ البَلِیةَ، وَالبِرُّ یزیدُ فِی العُمُرِ .

^{امام باقر(ع )}: سه چیز است كه علاوه بر پاداش اُخروى [در دنیا نیز آثارى دارد]: حج، فقر را مى زداید، صدقه، بلا را دفع مى كند، و نیكى كردن بر عمر مى افزاید.

_{الدعوات: ص ۱۲۷ ح ۳۱۴ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۲۳۲ .}

۲۷.گواهی به یگانگی خداوند

^{الإمام الباقر(ع )} : ما مِن شَیءٍ أعظَمُ ثَوابا مِن شَهادَةِ أن لا إلهَ إلاَّ اللّهُ .

^{امام باقر(ع )}: هیچ چیزى ثوابش بزرگ تر از گواهى دادن به یگانگى خدا نیست.

_{الكافی: ج ۲ ص ۵۱۶ ح ۱ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۲۳۴ .}

۲۸.شکیبایی در برابر مصیبت

^{الإمام الباقر(ع )} : مَن صَبَرَ وَاستَرجَعَ وحَمِدَ اللّهَ عز و جل، فَقَد رَضِی بِما صَنَعَ اللّهُ ووَقَعَ أجرُهُ عَلَى اللّهِ .

^{امام باقر(ع )}: كسى كه [در هنگام مصیبت] شكیبایى كند و «إنا للّه و إنّا إلَیه راجعُون» بر زبان آورد و خداى عز و جل را حمد و سپاس گوید، بى گمان به آنچه خدا كرده، رضایت داده است و اجرش با خداست.

_{الكافی: ج ۳ ص ۲۲۳ ح ۱ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۴۵۸ .}

۲۹.ثواب اعمال در روز جمعه

^{الإمام الباقر(ع )} : إنَّ الأَعمالَ تُضاعَفُ یومَ الجُمُعَةِ؛ فَأَكثِروا فیهِ مِنَ الصَّلاةِ وَالصَّدَقَةِ .

^{امام باقر(ع )}: در روز جمعه، اعمال، چند برابر محاسبه مى شود. پس در آن روز، بسیار نماز بخوانید و صدقه دهید.

_{دعائم الإسلام: ج ۱ ص ۱۸۰ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۴۱۰ .}

۳۰.تلاش برای رفع نیاز برادر مسلمان

^{الإمام الباقر(ع )} : مَن مَشى فی حاجَةِ أخیهِ المُسلِمِ أظَلَّهُ اللّهُ بِخَمسَةٍ وسَبعینَ ألفَ مَلَكٍ، ولَم یرفَع قَدَما إلاّ كَتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَةً، وحَطَّ عَنهُ بِها سَیئَةً، ویرفَعُ لَهُ بِها دَرَجَةً، فَإِذا فَرَغَ مِن حاجَتِهِ كَتَبَ اللّهُ عز و جل لَهُ بِها أجرَ حاجٍّ ومُعتَمِرٍ .

^{امام باقر(ع )}: هر كس براى [رفع] نیاز برادر مسلمانش حركت كند، خداوند با هفتاد و پنج هزار فرشته بر او سایه مى افكند و هر قدمى كه بردارد، خداوند برایش یك كار نیك مى نویسد و یك گناه از او را مى زداید و او را یك درجه بالا مى برد و چون نیاز او را برآورده ساخت [و كارش را انجام داد و مشكل او را حل كرد]، خداوند به ازاى آن برایش اجر حج گزار و عمره گزار را مى نویسد.

_{الكافی: ج ۲ ص ۱۹۷ ح ۳ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۵۰۲ .}

۳۱.هدایت دیگران

^{الإمام الباقر(ع )} : مَن عَلَّمَ بابَ هُدىً فَلَهُ مِثلُ أجرِ مَن عَمِلَ بِهِ، ولا ینقُصُ اُولئِكَ مِن اُجورِهِم شَیئا .

^{امام باقر(ع )}: هر كس راه هدایتى را [به دیگرى] بیاموزد، به سان پاداش هر كس كه به آن عمل كند، از آنِ او خواهد بود و از پاداش عمل كنندگان، چیزى كاسته نخواهد شد.

_{الكافی: ج ۱ ص ۳۵ ح ۴ ، دانشنامه قرآن و حدیث، جلد ۱۸ صفحه: ۵۳۴ .}

۳۲.نماز شب

^{الإمام الباقر(ع )} : إنَّ صَلاةَ اللَّیلِ... هِی هَدِیةُ المُؤمِنِ إلى رَبِّهِ، فَأَحسِنوا هَدایاكُم إلى رَبِّكُم یحسِنِ اللّٰهُ جَوائِزَكُم؛ فَإِنَّهُ لا یواظِبُ عَلَیها إلّا مُؤمِنٌ أو صِدِّیقٌ .

^{امام باقر(ع )}: نماز شب... هدیۀ مؤمن است به پروردگارش. پس به پروردگارتان، هدیه هاى نیكو دهید تا خداوند، جایزه هاى نیكو به شما دهد؛ چه این که بر نماز شب، مواظبت نمى كند، مگر مؤمن [کامل] یا صدّیق.

_{أعلام الدین: ص ۲۶۳ ، فرهنگ نامۀ تهجّد، صفحه: ۱۸۰ .}

۳۳.عرضه اعمال بر پیامبر(ص)

^{الإمام الباقر(ع )} : إنَّ أعمالَ العِبادِ تُعرَضُ عَلى نَبِیكُم كُلَّ عَشِیةِ الخَمیسِ، فَلیستَحی أحَدُكُم أن یعرَضَ عَلى نَبِیهِ العَمَلُ القَبیحُ .

^{امام باقر(ع )}: کارهاى بندگان، غروب هر پنج‌شنبه بر پیامبرتان عرضه مى شود. بنا بر این، هر یک از شما باید شرم کند از این که کار زشت بر پیامبرش عرضه شود.

_{بصائر الدرجات: ص ۴۲۶ ح ۱۴ ، فرهنگ‌نامه جمعه، صفحه: ۵۰ .}

۳۴.بهترین عبادت در روز جمعه

^{الإمام الباقر(ع )} : ما مِن شَیءٍ یعبَدُ اللّهُ بِهِ یومَ الجُمُعَةِ أحَبُّ إلَی مِنَ الصَّلاةِ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ .

^{امام باقر(ع )}: در روز جمعه هیچ عبادتی نزد من دوست داشتنى تر از صلوات فرستادن بر پیامبر و خاندانش نیست.

_{الكافی: ج ۳ ص ۴۲۹ ح ۳ ، فرهنگ‌نامه جمعه، صفحه: ۱۱۴ .}

۳۵.نزدیک ترین حالت بنده به خدا

^{الإمام الباقر(ع )} : أقرَبُ ما یكونُ العَبدُ مِنَ اللَّهِ إذا كانَ فِی الصَّلاةِ .

^{امام باقر(ع )}: نزدیك ترین حالت بنده به خدا، هنگامى است كه در نماز است .

_{دعائم الإسلام: ج ۱ ص ۱۳۴ ، شناخت‌نامه نماز، جلد ۱ صفحه: ۲۰۴ .}

۳۶.توجه در نماز

^{الإمام الباقر(ع )} : إذا قُمتَ فِي الصَّلاةِ فَعَلَيكَ بِالإِقبالِ عَلى صَلاتِكَ، فَإِنَّما يُحسَبُ لَكَ مِنها ما أقبَلتَ عَلَيهِ .

^{امام باقر(ع )}: هنگامى كه به نماز مى ايستى، پيوسته با توجّه باش؛ چرا كه از نماز، آنچه را به آن توجّه دارى، به حساب مى آيد.

_{الكافي: ج ۳ ص ۲۹۹ ح ۱ ، شناخت‌نامه نماز، جلد ۱ صفحه: ۲۷۸ .}

۳۷.هنگام تشییع جنازه

^{الإمام الباقر(ع )} : إذا كنتَ في جَنازَةٍ فكُنْ كأنّكَ أنتَ المَحمولُ، و كأنّكَ سَألتَ ربَّكَ الرَّجعَةَ إلَى الدُّنيا لِتَعمَلَ عَمَلَ مَن عاشَ؛ فإنّ الدُّنيا عِندَ العُلَماءِ مِثلُ الظِّلِّ .

^{امام باقر(ع )}: هرگاه جنازه اى را تشييع مى كنى، چنان باش كه انگار اين تويى كه بر دوش ها حمل مى شوى و گويى از پروردگارت مى خواهى تو را به دنيا باز گرداند، تا همچون كسى كه زنده است كار كنى؛ زيرا كه دنيا در نظر دانايان مانند سايه است.

_{الزهد للحسين بن سعيد: ۵۰ / ۱۳۳ ، ميزان الحكمه، جلد ۱۱ صفحه: ۱۳۹ .}

۳۸.سخن گفتن به اندازه آگاهی

^{الإمام الباقر(ع )} : إنّي لَأكْرَهُ أن يكونَ مِقدارُ لِسانِ الرجُلِ فاضِلاً على مِقدارِ عِلمِهِ .

^{امام باقر(ع )}: من خوش ندارم كه اندازه زبان مرد، فزونتر از اندازه دانش او باشد.

_{شرح نهج البلاغة: ۷ / ۹۲ ، ميزان الحكمه، جلد ۱۰ صفحه: ۱۹۵ .}

۳۹.مواظبت بر سخن

^{الإمام الباقر(ع )} : إنّ هذا اللِّسانَ مِفتاحُ كلِّ خَيرٍ و شَرٍّ، فيَنبَغي للمؤمنِ أن يَختِمَ على لِسانِهِ كَما يَختِمُ على ذَهَبِهِ و فِضَّتِهِ .

^{امام باقر(ع )}: راستى كه اين زبان، كليد هر خوبى و بدى است. پس، سزاوار است كه مؤمن بر زبان خود مهر زند، همان گونه كه بر [كيسه] زر و سيم خويش مهر مى زند.

_{تحف العقول: ۲۹۸ ، ميزان الحكمه، جلد ۱۰ صفحه: ۲۵۹ .}

۴۰.بیماری

^{الإمام الباقر(ع )} : الجَسَدُ إذا لم يَمرَضْ أشِرَ، و لا خَيرَ في جَسَدٍ يَأشَرُ .

^{امام باقر(ع )}: جسم اگر بيمار نشود، سرمست مى شود و در بدنى كه [به بيمارى دچار نشود و] سرمست شود، خيرى نيست.

_{مشكاة الأنوار: ۴۸۷ / ۱۶۲۶ ، ميزان الحكمه، جلد ۱۰ صفحه: ۴۹۷ .}

۴۱.مقصد سفر در دنیا

^{الإمام الباقر(ع )} : أهلُ الدُّنيا سَفرٌ يَحُلّونَ عَقدَ رِحالِهِم في غَيرِها .

^{امام باقر(ع )}: مردم دنيا، مسافرانى هستند كه در غيرِ دنيا بار مى گشايند (بارانداز نهايى شان آخرت است).

_{تحف العقول: ص ۲۹۹ ، دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث، جلد ۱ صفحه: ۸۰ .}

_{https://hadith.net/post/62693/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87/}