١ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
بابُ التّوبَةِ مَفتُوحٌ.
درب توبه هميشه باز است. (الشهاب في‌الحِکم و الآداب، ص ١٨)
٢ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
لِكُلِّ داءٍ دَواءٌ وَ دَواءُ الذَّنبِ اَلاِستِغفارُ.
هر دردي دوا و درماني دارد. داروي گناه، طلب آمرزش و استغفار کردن است. (ثواب‌الاعمال، ص ٣٦٥)
٣ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
التّوبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْكٌ بِالْجَوارِحِ، وَ اِضمارٌ أنْ لايَعُودَ.
توبه عبارت است از: پشيماني در دل، استغفار با زبان، ترک گناه در عمل و تصميم بر عدم ارتکاب مجدّد آن. (فهرست غرر، ص ٣٩)
٤ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
اَلتّائِبُ مِنَ الذّنبِ كَمَن لاذَنْبَ لَهُ.
کسي که از گناه توبه کرده مانند کسي است که گناهي نکرده است. (الشهاب في الحِکم و لآداب، ص ١٨)
٥ـ امام جواد(ع):
تَأخيرُ التّوبَةِ إِغترارٌ.
(سهل‌انگاري در توبه) و به تأخير انداختن آن، يک خُدعه و عمل فريبکارانه است. (تحف‌العقول، ص ٤٨٠)
٦ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
لادينَ لِمُسوِّفٍ بِتَوبَتِه!
کسي که توبه را به تأخير مي‌اندازد و امروز و فردا مي‌کند دين و ايمان ندارد! (فهرست غرر، ص ٤٠)
٧ـ امام حسن مجتبي(ع):
التَّقوي بابُ كُلِّ تَوبَةٍ.
تقوا و پرهيزکاري درب ورودي هر گونه توبه و انابه است. (بحار، ج ٧٨، ص ١١٠)
٨ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
اَلتّوبةُ معَروضَةٌ في‌الجَسَدِ مادامَ الروُّحُ فيها.
تا زماني که روح در بدن آدمي است هنوز جاي توبه برايش باقي است. (بحار، ج ٦٣، ص ٢٢٠)
٩ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
لَيسَ شَيءٌ اَحبُّ اِلَي اللهِ مِن مُؤْمِنٍ تائِبٍ أَو مؤْمِنَةٍ تائِبَةٍ.
چيزي در نزد خدا محبوب‌تر از يک مرد يا يک زن توبه‌کننده نيست. (سفينه، ج ١، ص ١٢٦)
١٠ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
النَّدمُ تَوبَةٌ.
پشيماني از گناه، خود، توبه از گناه است. (تحف‌العقول، ص ٥٥ ـ الشهاب في‌الحِکم و الآداب، ص ٩)
١١ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
ما مِن عَبدٍ أَذنَبَ ذَنباً فَنَدِمَ عَلَيهِ اِلاّ غَفَراللهُ لَهُ قَبلَ أَن يَستَغفِرَ.
هر بنده‌اي که از گناهي که مرتکب شده پشيمان شود، پيش از آنکه استغفار کند خداوند گناهش را مي‌آمرزد. (جامع احاديث الشيعه، ج ١٤، ص ٣٣٨)
١٢ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
تَعَطّروا بِالاِستغفارِ وَلا تَفضَحَنَّكُم رَوائِحُ الذُّنوبِ!
با استغفار کردن، خود را معطّر و خوشبو کنيد تا رايحة (متعفن) گناه، شما را مفتضح ننمايد! (جامع احاديث‌الشيعه، ج ١٤، ص ٣٣٧)
١٣ـ «امام زين‌العابدين(عليه‌السلام)»:
مَن اَشفَقَ مِنَ النّارِ بادَرَ بِالتَّوبَةِ اِليَ اللهِ مِن ذُنُوبِهِ و راجَعَ عَنِ المَحارِم.
کسي که (براستي) از آتش دوزخ مي‌ترسد بي‌درنگ از گناهانش به درگاه خداوند توبه مي‌کند و از عمل حرام و نا‌بکار خود دست برمي‌دارد. (تحف‌العقول، ص ٢٨٩)
١٤ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
اِنّ النّدَمَ عَلَي الشَّرِ يدعو اِلي تَركِه.
پشيماني از کار بد، خود باعث ترک آن خواهد شد. (اصول کافي، ج ٤، ص ١٥٩)
١٥ـ امام هادي(ع):
التَّوبَةُ النَصوحُ أَن يكونَ الباطِنُ كَالظّاهِرِ و اَفضلَ مِن ذلِك.
توبة خالصانه آن است که باطن شخصي با ظاهر او يکي باشد بلکه بهتر و والاتر. (سفينه، ج ١، ص ١٢٦)
١٦ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
المُقِرُّ بِالذُّنوبِ تائبٌ.
کسي که به گناهان خود اعتراف مي‌کند، او ديگر توبه کرده است. (فهرست غرر، ص ١٢٦)
١٧ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
طوبي لِمَن بكَلي عَلي خَطيئتِهِ وَ أَمِنَ النّاسُ شَرَّهُ.
خوشا به حال کسي که به خاطر گناهاني که مرتکب شده گريه مي‌کند (و پشيمان است) و مردم ديگر از شر و آزار او در امان هستند. (الفقيه، ج ٤، ص ٤٠٥)
١٨ـ «امام محمدباقر(عليه‌السلام)»:
كُلَّما عادَ المؤمِنُ بِالاِستغفارِ وَالتَّوبَةِ عادَاللهُ عَلَيهِ بِالمَغفِرة.
هر بار که مؤمن توبه و استغفار خود را تجديد کند خدا نيز مغفرت و آمرزش خود را براي وي تجديد مي‌نمايد. (سفينه، ج ١، ص ١٢٧)
١٩ـ «مولي اميرالمؤمنين عليه‌السلام»:
الذُّنوبُ اَلدّاءُ وَ الدّواءُ اَلاستِغفارُ وَ الشِفاءُ أَن لاتَعُودَ.
گناهان درد است و دواي آن استغفار، و شفا و بهبودي عدم ارتکاب مجدد آن است. (جامع احاديث الشيعه، ج ١٤، ص ٣٢٨)
٢٠ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
مَن أَصََرَّ عَلي‌المَعاصي و طَلبَ العَفوَ مِن رَبِّهِ وَ لَم يَتُبْ فَقَدِ اسْتَهزَأَ بِنَفسِهِ!
کسي که بر ارتکاب گناه پافشاري مي‌کند و از آن دست‌بردار نيست و (در عين حال) از خداي خود طلب عفو و بخشش مي‌کند در حقيقت خود را مسخره کرده است! (مواعظ عدديّه، ص ٢٠٠)
٢١ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
لَو عَمِلْتُمُ الخَطايا حتّي بَلَغَ اليَ السّماءِ ثُمَّ نَدِمتُم لَتابَ اللهُ عَلَيْكُم.
شما اگر آنقدر گناه کرده‌ايد که تا به بلندي آسمان رسيده سپس از كردة خود پشيمان شديد خداوند توبة شما را مي‌پذيرد. (لئالي‌الاخبار، ج ١، ص ٣٦٤)
٢٢ـ «امام محمدباقر(عليه‌السلام)»:
اِنَّ اللهَ غَفورٌ رَحيمٌ يَقبَلُ التَّوبَةَ وَ يَعفو عَنِ السَّيِّئاتِ فَاِيّاكَ أَن تُقَنِّطَ المؤمنينَ مِن رَحمةِ‌الله.
خدا مسلّماً آمرزنده و مهربان است، توبة بنده را مي‌پذيرد و از گناهانش درمي‌گذرد و تو برحذر باش، مبادا که مؤمنان را از رحمت خدا مأيوس کني. (سفينه، ج ١، ص ١٢٧)
٢٣ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
اِذا تابَ العَبدُ تَوبَةً نَصوحاً أَحَبَّهُ اللهُ فَسَتَرَ عَلَيهِ في‌الدُّنيا والآخرة.
وقتي بنده توبة خالصانه مي‌کند خدا هم او را دوست مي‌دارد و عيوبش را در دنيا و آخرت مي‌پوشاند. (اصول کافي، ج ٤، ص ١٦٢)
٢٤ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
اِنَّ اللهَ يُحِبُّ العَبدَ المُفَتِّنَ التَّوّابَ وَ مَن لَم يَكُن ذلِكَ مِنهُ كانَ أَفضَل.
خداوند بنده‌اي که به گناه آلوده بوده و مرتب در حال توبه است دوست مي‌دارد. البته آن کس که گناه نکرده از او افضل و بالاتر است. (اصول کافي، ج ٤، ص ١٦٨)
٢٥ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
انّ المُؤمِن لَيُذنِبُ الذَنبَ فَيَذَكْرُ بَعدَ عِشرينَ سَنَةً فَيَستَغفِرُاللهَ مِنهُ فَيَغفِرُلَه.
مؤمن يک زماني گناهي مي‌کند و بعد از بيست سال آن را به ياد مي‌آورد، از خداوند طلب مغفرت و بخشش مي‌کند، خدا نيز او را مورد عفو و آمرزش خود قرار مي‌دهد. (اصول کافي، ج ٤، ص ١٧١)
٢٦ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
طِهِّروا قُلوبَكُم مِن دَرَنِ السَّيِّئات تُضاعفْ لكُمُ الحَسناتُ.
دل‌هاي خود را از چرک گناه پاکيزه کنيد تا حسنات و پاداش‌هاي شما مضاعف گردد. (فهرست غرر، ص ١٢٧)
٢٧ـ ««مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»»:
نَحنُ نُريد اَلاّ نَموتُ حتّي نَتوبَ وَ نَحنُ لانَتوبُ حتّي نَموتَ!
ما مي‌خواهيم تا وقتي که نمرديم توبه کنيم در حالي که ما تا وقتي که نمرديم توبه نمي‌کنيم! (شرح حديدي، ج ٢٠، ص ٣٢٩)
٢٨ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
ثلاثةٌ لاتُرَدُّ لَهُم دَعوَةٌ: اَلسَّخِيُّ وَ المَريضُ والتّائِبُ.
سه نفرند که دعايشان رد نمي‌شود (و مستجاب است): آدم سخاوتمند و شخص مريض و کسي که از گناهش توبه مي‌کند. (مواعظ عدديّه، ص ١٠)
٢٩ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
لاتُؤَخِّرِ التَّوبَةَ فَاِنَّ المَوتَ يَأتي بَغتَةً.
توبه را (هيچ‌وقت) به تأخير مينداز که لحظة مرگ بي‌خبر و ناگهاني مي‌رسد. (جامع احاديث‌الشيعه، ج ١٤، ص ٣٣٧)
٣٠ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
طوُبي لِمَن وَجَدَ في صَحيفَةِ عَمَلِهِ يَومَ القيامَةِ تَحتَ كُلِّ ذَنبٍ «استَغفِرُالله»
خوشا به حال کسي که در نامة عملش روز قيامت، زير هر گناهي که کرده يک «استغفار» ببيند. (تفسير مقتنيات، ج ١، ص ٨٩)
٣١ـ «پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم»:
اِنّ اللهَ يَقبَلُ تَوبَهَ عَبدِهِ ما لَم يُغَرغِرْ.
خداوند توبة بنده‌اش را تاجان به گلو نرسيده قبول مي‌کند. (شهاب‌الاخبار، ص ٣٦٦)
٣٢ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
إنّ العَبدَ أَذا أَذنَبَ ذَنْباً اَجَّلَهُ اللهُ سَبْعَ سَاعاتٍ فَاِنِ استَغَفَراللهَ لَم يُكْتبْ عَلَيهِ شَئٌ وَ اِن مَضَتِ السّاعاتِ و لَم يَستَغفِرهُ كُتِبَ عَلَيهِ سَيئةٌ.
بنده هر گاه گناهي مرتکب شود خداوند تا هفت ساعت او را مهلت مي‌دهد چنانچه توبه کرد چيزي براي او نوشته نمي‌شود واِلّا تنها يک گناه برايش ثبت مي‌گردد. (لئالي‌الاخبار، ج ١، ص ٣٧٢)
٣٣ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
ما اَهدَمَ التَوبَةَ لِعَظيم الجُرمِ!
به راستي که توبه کردن تا چه اندازه گناهان عظيم و بزرگ را ويران و منهدم مي‌کند! (فهرست غرر، ص ٤٠)
٣٤ـ امام موسي‌بن‌جعفر(ع):
التّوبَةُ النَّصُوحُ أنَ يَتوبَ العبدُ مِنَ الذّنبِ ثُمَّ لايَعودُ اِلَيهِ.
توبة خالصانه آن است که وقتي بنده از گناه توبه کرد ديگر مرتکب آن گناه نشود. (اصول کافي، ج ٤، ص ١٦٥)
٣٥ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
ما كانَ اللهُ لِيَفتَحَ لِعَبدٍ بابَ التَّوبَةِ وَ يُغلِقَ عَنهُ بابَ المَغفِرَةِ.
هرگز چنين نيست که خداوند درِ توبه را به روي کسي باز کند ولي درِ آمرزش و مغفرت خود را به روي او ببندد. (نهج‌البلاغه، کلمة ٤٣٥)
٣٦ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
لاكبيرةَ مَعَ الاِستغفارِ وَ لاصغيرةَ مَعَ الإصرار.
کسي که استغفار از گناه مي‌کند ديگر گناه «کبيره» ندارد و (از طرفي) آن کس هم که از گناه کوچک دست برنمي‌دارد ديگر گناهش «صغيره» نيست (بلکه گناه کبيره است). (جامع احاديث الشيعه، ج ١٤، ص ٣٤٤)
٣٧ـ «مولي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)»:
طوبي لِعَبدٍ يَستَغفِرُاللهَ مِن ذنبٍ لَم يَطّلِعْ عَلَيهِ غَيرُهُ.
خوشا به حال بنده‌اي که در نزد خدا از گناهي توبه مي‌کند که غير از او کسي بر آن مطّلع نيست. (جامع احاديث‌الشيعه، ج ١٤، ص ٣٣٢)
٣٨ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغْفَرُ اِلا بِعَرَفات.
بعضي از گناهان است که جز در صحراي عرفات (ايام حج) آمرزيده نمي‌شوند. (جعفريات «ملحق بقرب‌الاسناد» ص ١١٤)
٣٩ـ «امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:
آيَةُ قَبُولِ الَحَجِّ تَركُ ما كانَ عَلَيهِ العبدُ مُقيماً مِنَ الذُّنوب.
علامت قبولي «حج» دست کشيدن از گناهاني است که بنده قبلاً بدان‌ها آلوده بوده است. (جعفريات «ملحق بقرب‌الاسناد» ص ١١٥)
٤٠ـ «امام رضا(عليه‌السلام)»:
اَلمُؤمِنُ اِذا أحسَنَ اِستَبْشَرَ و اذا أَساءَ اِستَغفَر.
مؤمن کسي است که وقتي کار خوبي مي‌کند شاد و خوشحال مي‌شود و زماني که گناهي مرتکب گردد استغفار و (از خداوند) طلب آمرزش مي‌نمايد. (بحار، ج ٧١، ص ٢٥٩)
منبع: شکوفه های حکمت
https://hedayatgar.ir/fa/news/73