بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
پیامها و راهبردها و راهکارهای نظریات و رهنمودهای فضیلت صبر در سخنان بزرگان دین قسمت نهم
- امام حسن علیه السلام: اَلخَیرُ الَّذِی لا شَرَّ فِیهِ، اَلشُّکرُ مَعَ النِّعمَة وَ الصَّبرُ عَلَی النّازِلَة؛ خیری که هیچ شری در آن نیست، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت ناگوار ( به آنچه نازل می شود، از جمله مصیبت ناگوار)، است. تحف العقول ص 234
- نظریهِ رهنمودِ امام حسن سلام الله علیه (خیری که هیچ شری در آن نیست، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت ناگوار( به آنچه نازل می شود، از جمله مصیبت ناگوار)، است.)، دلالت دارد بر اینکه 1- شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت بر مقدرات و آنچه نازل شده از جمله مصیبت، خیری هست که شری در آن راه ندارد. 2- در بعضی خیرها شری برای آن وجود دارد.
2-1- انسان باید به خاطر نعمتهای خداوند و الطاف الهی سپاسگزار و شاکر خداوند باشد.
3-1- انسان بر آنچه برای انسان پیش می آید و بر انسان نازل می شود باید صابر و بردبار باشد.
- امام علی علیه السلام: لا یَعدَمُ الصَبورُ الظَّفَرَ و اِن طالَ بِهِ الزَّمان؛ شخص صبور پیروزی را از دست نمی دهد و عاقبت به پیروزی می رسد اگر چه زمانی طولانی بر او بگذرد. نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 499 ، ح 153
- نظریهِ رهنمودِ امام علی سلام الله علیه(شخص صبور پیروزی را از دست نمی دهد و عاقبت به پیروزی می رسد اگر چه زمانی طولانی بر او بگذرد.)، دلالت دارد بر اینکه 1- انسان (شخص) صبور باید بداند که پیروزی را از دست نمی دهد ( حتی اگر ظاهرا شکست بخورد و یا دیر زمان لازم باشد تا به پیروزی برسد). 2- انسان (شخص) صبور باید بداند عاقبت بردباری و صبر پیروزی است، اگر چه پیروزی سرانجامِ زمان طولانی باشد.
- امام علی علیه السلام: مَن لَم یُنجهِ الصَّبرُ أهلَکَهُ الجَزَعُ؛کسی که صبر وی را نجات نبخشد، جزع و بی تابی وی را از پای در می آورد. نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 502 ، ح 189
- نظریهِ رهنمودِ امام علی سلام الله علیه(کسی که صبر وی را نجات نبخشد، جزع و بی تابی وی را از پای در می آورد.)، دلالت دارد بر اینکه 1- حتی اگر انسان فکر کند که صبر موجب پیروزی و موفقیت انسان نمی شود، ولی انسان باید بداند جزع و بی تابی برای انسان مشکلات ایجاد می نماید و می تواند انسان را از پای در آورد و موجب از بین رفتن انسان شود. 2- امکان دارد ظاهرا انسان با صبر و بردباری موفق نشود، ولی جزع و کم طاقتی و بی تابی هم برای انسان مشکلات و ناراحتیهائی ایجاد می نمائی تا جائی که می تواند موجب از بین رفتن آبرو و یا خود از بین رفتن خود انسان شود.
2-3- رفتار وزین و نفع انسان در روبرو شدن با مشکلات و مصائب و ناکامی ها و عدم موفقیتهای خواسته هایش، صبر و بردباری و خویشتنداری می باشد.
3-3- لازم است انسانها پیش بینیهای لازم را برای برنامه ها و مسائل زندگی به موقع داشته باشند و به رضایتمندی خداوند با آینده نگری رفتار شایسته ای داشته باشند و برای پیش نیامدن و پیشگیری مشکلات و نواقص و مصائب پیش بینی ها و اقدامات لازم خداپسندانه را داشته باشند ولی وقتی موفق نمی شوند و یا مشکلات و مصائب پیش می آید و یا مقدراتشان کم است باید با بردباری خداپسندانه از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری نمایند تا زندگی و کارها به طرف اصلاح و بهبود پیش برود.
4-3- خداوند با آنچه نازل می نماید انتظار دارد انسانها با بردباری و خویشتنداری و رفتاری متناسب رشد و تعالی خردورزی و حلم و علم و دانائینقش آفرینی شایسته ای داشته باشند.
5-3- افرادی که با بی تابی و کم طاقتی با مصائب و شکستهای خود و مسائل مختلف زندگی مواجه می شوند باید بدانند در شأن شخصیتشان می باشد که صبور و خویشتندار باشند و رفتاری خداپسندانه داشته باشند.
- امام علی علیه السلام: ألحِلمُ وَ ألاناةَ تَوأمانِ تُنتِجُهَما عُلو الهِمَّةِ. بردباری و وقار دو همزادند ( با هم توأم هستند)، که از بلندی همّت زاده می شوند، ( که نتیجه همّت انسان هستند.)بحارالانوار(ط-بیروت) ج 68 ، ص428
- نظریهِ رهنمودِ امام علی سلام الله علیه(بردباری و وقار دو همزادند ( بردباری و وقار با هم توأم هستند)، که از بلندی همّت زاده می شوند، ( که نتیجه همّت انسان هستند.)، دلالت دارد بر اینکه 1- حلم و وقار با هم توأم هستند. 2- همواره بعضی از صفات فضائل اخلاقی به هم وابستگی دارند. 3- حیات صفات انسان دارای صفات مادر عامل و تاثیرگذاریست که سبب بوجود آمدن صفات عالی برای انسان می شود تا در زندگی انسان را به تعالی یاری دهد. 3- صفات بردباری و وقار زادۀ تعالی صفت بزرگتر همّت انسانها هستند. 4- صفت بردباری انسانها موجب وقار شخصیت انسان می گردد و وقار شخصیّت در بردباری انسانها مؤثر است.
2-4- شناخت صفات عالی انسانها و فضائل اخلاقی انسانها و شناخت تاثیرات آنها موجب تعالی پذیرش انسانها برای بهره مندی از مواهب و فواید صفات فضائل اخلاقی می گردد.
3-4- نقش آفرینی عوامل مؤثر در تعلیم و تربیت انسانها و جوامع باید متناسب با سن انسانها در تعالی بهره مندی از شناخت آگاهانه فضائل اخلاقی و تاثیرات آن و پرهیز از رذائل اخلاقی و تاثیرات آن، به اندازه و بموقع صورت پذیرد تا در تعالی شخصیتی و رشد و کمالات انسان و مردم و حاکمیت تلاشی خداپسندانه داشته باشند.
- امام محمد باقر علیه السلام : ما شیبَ شیءٌ بشیءٍ اَحسن مِن حِلمٍ بعلمٍ؛ چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد. تحف العقول ص 292
- نظریهِ رهنمودِ امام محمد باقر سلام الله علیه(چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد.)، دلالت دارد بر اینکه : 1- وجود صفات حلم با توانمندی علم هنگامی که با هم باشد بسیار مناسب و نیکو و خداپسندانه می باشد. 2- صاحب حلمی که حلمش با آگاهی و علم ( علم مفید و متناسب) همراه باشد، حلمی بسیار نیکو دارد. 3- صاحب آگاهی و علمی(علم مفید و متناسب) که آگاهی و علمش با حلم همراه باشد آگاهی و علمش بسیار نیکوست. 4- معمولا افراد عالم و دانشمند بخاطر بردباری و حلمشان به موفقیت رسیده اند، در سایر کارها هم انسانها وقتی کارشان را با علم و آگاهی و حلم انجام می دهند، موفق می شوند. 5- توأم بودن صفات موجودات همیشه به تعالی و مناسب و نیکو و خداپسندانه نمی باشد.
2-5- بهترین همراهیهای صفات انسانها، همراه بودن صفات حلم و علم ( مفید و متناسب) در کارها می باشد.
- دعائی متناسب نظریات و رهنمودهای فضیلت صبر در سخنان بزرگان دین قسمت نهم
خداوندا! بر محمد و آل محمد پیوسته درود فرست و به الطاف عمیمت بر بندگانت خیرها را بگونه ای عطا نما که شری در آن نباشد و همواره خیر شکر بر نعمت و صبر بر آنچه خداوند به انسان نازل نموده است را بر بندگان عطا نما.
پروردگارا! به احسان بی پایانت بندگانت را به رشدی برسان تا بر اطاعت از خودت و مسائل و مشکلات و مصائب زندگی همواره صبور و بردبار باشند و همواره آنچه به صلاح و رضایتمندی آنها باشند را برای آنها مقرر نما.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و چنان نما که بندگانت بدون جزع و بی تابی با بردباری با مسائل و مصائب زندگی مواجه شوند و همیشه پیش بینی های لازم را در انجام کارها داشته باشند و اقدامات لازم را برای پیشگیری از گرفتار شدن در گرفتاریها، آنچنان به رضایتمندی تو ای خداوند بزرگ، انجام دهند تا همواره با عنایاتت چنان بندگی خداوند نموده باشند و موجب رحمت و مغفرت و بخشندگیها و مهربانیهای بی پایان خالق یکتای بی همتا شوند، تا سختیها بر آنها مساط نشود و از رحمت بی پایانت ای خداوند ارحم الراحمین ناامید نگردند.
پروردگارا! به الطاف بی پایانت همواره همّت انسانها را در انجام کارهای نیکو استوار و پایدارگردان تا با بهر مندی از همّت عالی و ترغیب در برخورداری از صفات و کمالاتی چون بردباری و علم رفتاری پسندیده و مورد رضایتمندی خداوند داشته باشند.
خداوندا! همواره بر محمد و آل محمد درود فرست و حلمِ بندگان را با علم و آگاهی همراه نما و علم و آگاهی بندگان را با حلم همراه نما تا خدشه ای بر حلم و بردباریشان و آگاهی و علمشان وارد نشود.
امین یا رب العالمین و یا یا ارحم الراحمین به حرمت محمداٍ و آله طاهرین. اللهم صل علی محمداٍ و آل محمد و عجل فرجهم. اللهم عجل لولیک الفرج یا صاحب الزمان وجعلنا من خیر انصاره و اعوانه و شیعته
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله نشرها و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، و تولید کنندگان محتوای ادبیّات و بسترهای تبلیغاتی و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم هماهنگ با دیدگاههای قرآن و چهارده معصوم سلام الله علیهم مطالب تعلیم و تربیتی بهای لازم را بدهند و به مطالب به اندازه پرداخته شود و آن را به جامعۀ هدف به تعالی لازم عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی