یکی از مسائلی که در اخلاق اسلامی به آن پرداخته می‌شود مسئله جهاد با نفس یا کنترل نفس است. در فرهنگ اسلامی جهاد با نفس بسیار پسندیده است و آن را جهاد اکبر نامیده‌اند. در مقابل آن فرهنگ غرب است که تمایلات نفسانی را محور قرار می‌دهند. برخی از سوالاتی که در این نوشته به آنها پاسخ داده می‌شود عبارتند از:

• جهاد با نفس یعنی چه؟
• آیا جهاد با نفس معیاری دارد؟
• مجاهده با نفس چه نقشی در تربیت انسان دارد؟
• تفاوت مجاهده با نفس و پرستش نفس چیست؟

جمعه، 17 اسفند 1403 - 02:02 ادامه مطلب نظر بدهید 7

۱ - معرفی اجمالی

نخستین گام در طریق تربیت و تهذیب، «مجاهده» است؛ یعنی تلاش در جهت رفع موانعی که سد راه کمال انسان است و بدون آن هر نوع تربیتی بی‌حاصل است. از ویژگی‌های تربیت دینی این است که پیش از آنکه از بیرون به تربیت انسان بپردازد، در آغاز، خویشتن فرد را به وی می‌نمایاند و ضعف‌ها و قوت‌هایش را بدو گوشزد می‌کند تا خودجوش در تکاپوی رشد و تزکیه باشد و موانع را از میان بردارد.
 

۲ - انواع مجاهده

مجاهده درونی و برونی (جهاد با نفس و جهاد با دشمن بیرونی) که هر دو نقش تربیتی و انسان‌سازی دارند.
 

۳ - مجاهدت نفس

در ابتدا، سخن از جهاد با نفس است که برای تبیین آن باید به چند مطلب توجه داشت: نفس و خطرهای آن، ضرورت مجاهده با نفس، حقیقت مجاهده، مراحل عملی تهذیب نفس و ره توشه مجاهده.
 

۳.۱ - نفس و خطرهای آن

شناخت نفس نخستین ضرورت در امر مجاهده است. همان‌گونه که در گذشته گفتیم، یکی از مراتب نفس (مرتبه نازل آن) نفس اماره است که از درون به بدی فرمان می‌هد (اِنَّ النَّفْسَ لَاَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ).

[۱]

و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را سرسخت‌ترین دشمنان خوانده است و در آیات، روایات و توصیه‌های اخلاقی، عرفانی و ادبیات ما، از آن نکوهش بسیار شده و پیروی هوای نفس سرچشمه همه خطاها و گمراهی‌ها به شمار آمده است. حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «نَفْسُکَ اقرَبُ اعدائِکَ اِلَیْک».‌

جمعه، 17 اسفند 1403 - 00:42 ادامه مطلب نظر بدهید 3

کتاب جهاد با نفس (قطع وزیری)

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله لشگری را به سوی میدان نبرد فرستاد. هنگامی که بازگشتند، به آنها فرمود: مرحبا به قومی که جهاد اصغر را به‌جا آورد، ولی بر آنها جهاد اکبر باقی است. عرض شد جهاد اکبر چیست؟ پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: جهاد با نفس.

ازاین‌رو، علمای طریقت دست به تألیف کتبی درباره جهاد با نفس زده و به شرح آن پرداخته‌اند. یکی از بهترین این تألیفات که به جمع‌آوری احادیث مربوط پرداخته است، کتاب نفیس «جهاد با نفس» است که ترجمه باب جهادالنفسِ کتاب شریف وسائل‌الشیعه، تألیف شیخ حر عاملی قدس‌سره، است. این کتاب در ۱۰۱ باب، احادیث معصومان علیهم‌السلام درباره رذائل و سجایای اخلاقی را جمع‌آوری کرده است.

در زمان ما نیز وقتی از عارف کامل حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره درخواست دستورالعمل برای سیر و سلوک می‌شد، ایشان بارها می‌فرمودند: «هر روز سعی کنید یک حدیث از کتاب جهادالنفس را مطالعه کنید و سعی نمایید به آن عمل کنید. پس از یک سال خواهید دید که حتماً عوض شده‌اید».

جمعه، 17 اسفند 1403 - 00:38 ادامه مطلب نظر بدهید 3

مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 16 اسفند 1403 - 07:30

پنجمین روز از ماه مبارک رمضان به سوره نساء، آیه ۷۵ اختصاص دارد که می گوید نسبت به مظلومان و مستضعفان جامعه بی‌تفاوت نباشیم و برای حمایت از آن‌ها، سنگ تمام بگذاریم.

خلاصه خبر

سوره نساء آیه ۷۵
وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا
پنجمین روز از ماه مبارک رمضان به سوره نساء، آیه ۷۵ اختصاص دارد که خداوند در کتاب شریفش می‌فرماید: «وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ؛ شما را چه شده که در راه خدا و نجات مردان و زنان و کودکان مستضعفین که زیر سلطۀ دشمن‌اند، نمی‌جنگید؟!
خداوند در آیه‌ی کریمه وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ همین پرسش را از مؤمنان می‌پرسد: شما را چه شده که برای نجات مردان، زنان و کودکان مستضعف نمی‌جنگید؟
می‌فرمود: «کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً »[۳] همان آقایی که وقتی خلخال از پای زن یهودی درآوردند، فرمود: «اگر مردی بشنود که چنین اتفاقی افتاده ولی کسی به حمایت از او برنخاسته، جا دارد بمیرد .»[۴] «ببینید؛ نسبت به دفاع از حقوق ضعفا یک‌چنین احساس عجیب و شگفت‌آوری را انسان از امیرالمؤمنین مشاهده می‌کند !»[۵] امروز روز رستاخیز امت اسلامی است و خدا از ما توقع دارد که به پا خیزیم.
خداوند با پرسشی توبیخ‌آمیز، نه تنها به دفاع از مظلوم، بلکه به قیام علیه ظالم دستور می‌دهد.
از فلسطین و یمن تا میانمار و سوریه، مردان، زنان و کودکان مستضعف در زیر چکمه‌های ظلم و استکبار له می‌شوند و فریادشان گوش عالم را پر کرده است.
 

جمعه، 17 اسفند 1403 - 00:07 ادامه مطلب نظر بدهید 4

مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 16 اسفند 1403 - 12:41

عمل به یکی از آیات قرآن کریم باعث می‌شد تا امروز شاهد نسل کسی رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان نباشیم.

خلاصه خبر

۲) وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ (۱ همزه)
۳) خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ (۱۹۹ اعراف)
۴)و َمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ …(۷۵ نساء)

پنجشنبه، 16 اسفند 1403 - 23:59 ادامه مطلب نظر بدهید 3

مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 16 اسفند 1403 - 17:06

آیه ۷۵ سوره نساء درباره‌ی مسلمانانی است که زیر فشار و شکنجه‌ی مردم مکّه قرار داشتند و از کسانی که جهاد در راه آزادی آنان را رها کرده‌اند، نکوهش می‌کند.

خلاصه خبر

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: خداوند متعال دین اسلام را برای هدایت انسان‌ها فرستاده و هر آنچه را برای رسیدن به بالاترین قله فضیلت بدان نیازمندند برایشان تبیین فرموده است.
سوره نساء آیه ۷۵
وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا
آن مستضعفانی که همواره می‌گویند: پروردگارا!
فرمود: کسانی که نه مؤمن هستند و نه کافر.
«فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِینَ»
۳- اسلام مرز نمی‌شناسد، هر جا که مستضعفی باشد، جهاد است.
«وَ الْمُسْتَضْعَفِینَ»
۴- ارتش اسلام باید به حدی مقتدر باشد که نجات بخش تمام محرومان جهان باشد.
۶- سرپرستی و ولایت بر مسلمانان باید از طرف خدا باشد.
«مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا»

مرورگر شما پخش این ویدئو را پشتیبانی نمی کند. پیشنهاد می کنیم که از مرورگر فایرفاکس استفاده نمایید.

پنجشنبه، 16 اسفند 1403 - 23:45 ادامه مطلب نظر بدهید 3

مهر | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 08 اسفند 1403 - 09:40

خروش حماسی شهید خرازی چنان بود که «خالد حسین النقیب» یکی از افسران ارشد عراقی در چزابه نوشته است: «در آن موقعیت آرزو می‌کردم به جای مرگ تدریجی، یک‌بار و برای همیشه از دنیا بروم.»

خلاصه خبر

وی در عملیات شکست حصر آبادان نیز فرماندهی جبهه دارخوین را برعهده داشت و در آزادسازی بستان نیز بهترین مانور عملیاتی را با دور زدن دشمن از چزابه و تپه‌های رملی و محاصره کردن آن‌ها در شمال منطقه بستان انجام داد.
همچنین یگان تحت امر او در عملیات بیت‌المقدس، جزو اولین لشکرهایی بود که به جاده اهواز – خرمشهر رسید و در آزادسازی خرمشهر نیز سهم به سزایی داشت.
همچنین در عملیات «والفجر هشت» لشکر امام حسین (ع) تحت فرماندهی شهید خرازی، لشکر گارد ریاست جمهوری عراق را به تسلیم وا داشت و پیروزی‌های چشمگیری را در منطقه فاو و کارخانه نمک که جزو پیچیده‌ترین مناطق جنگی بود، به دست آورد.
حسین خرازی فرمانده جبهه دارخوئین و همرزمان او در عملیاتی برنامه‌ریزی شده در طول چندین ماه، سرانجام موفق شدند مواضع لشکر زرهی در شمال منطقه سرپل، نیروهای بعثی عراقی در شرق جاده اهواز به آبادان را در هم بشکنند و حماسه‌ای به وجود آورند که نقش بسیار موثری در روند سیاسی و نظامی آن مقطع جنگ تحمیلی ایفا کرد.
در این عملیات شهید خرازی به‌عنوان فرمانده در نوک حمله قرار گرفت و تا زمان شهادتش، همیشه خط شکن بود.
آذر ۱۳۶۰ عملیات «طریق‌القدس» از محور شمال کرخه شروع شد و با انهدام کامل لشکرهای متجاوز بعثی و تصرف تپه‌های رملی «چزابه» با موفقیت به آزادسازی بستان انجامید.

پنجشنبه، 09 اسفند 1403 - 00:53 ادامه مطلب نظر بدهید 5

تسنیم | بین‌الملل | یکشنبه، 05 اسفند 1403 - 11:53

مانند همه رهبران آزادی بخش جهان، شهید سید حسن نصرالله قطعا از سید حسن نصرالله برای دشمنان مقاومت خطرناک تر است و امروز مراسم تشییع پیکر پاک او حامل پیام هایی بوده و اراده پیروانش را برای ادامه راهی که جانش را برای آن فدا کرد، بیشتر می کند.

خلاصه خبر

رهبر بزرگ مقاومت که تبدیل به نماد مبارزه با ظلم در جهان شد
از نظر تاریخی، همواره رهبرانی که علیه اشغالگری، استعمار و امپریالیسم ایستاده‌اند، تبدیل به نماد جهانی مبارزه با ظلم شده و از مرزهای جغرافیایی خود فراتر رفتند و ملت‌های تحت ستم در سراسر جهان را برای مبارزه در راه گرفتن حق خود، تعیین سرنوشت و رهایی از استعمار تشویق کردند.
همچنین یک نکته دیگر که از نظر تاریخی حائز اهمیت است، این است که ترور این رهبران هرگز مقاومت در برابر استعمار را متوقف نکرده و این رهبران بعد از شهادتشان منبع الهام بیشتری برای مبارزه با ظلم بودند و روایت قهرمانی‌های آنها انگیزه زیادی در میان نسل‌های آینده برای مقاومت ایجاد می‌کند.
ارنستو چگوارا
چگوارا رهبر و چهره سرشناس در انقلاب کوبا بود و رهبری چریک‌های آمریکای جنوبی را بر عهده داشت.
علت شهرت او در تاریخ، عملکرد انقلابی برای مبارزه با استعمار و امپریالیسم بوده است.
چگوارا یک پزشک و معتقد بود که انقلاب مسلحانه تنها گزینه برای مقابله با رژیم‌های ظالم و سرکوبگر است.
او همواره از وضعیت فقر و استثمار مردم کشورهای آمریکای جنوبی که تحت ستم رژیم‌های استعماری قرار داشتند رنج می‌برد و بر همین اساس جنبشی برای مبارزه با امپریالیسم ایجاد کرد و ملت‌ها در کشورهای مختلف آمریکای جنوبی را تشویق به مبارزه می‌کرد.
در نهایت ارنستو چگوارا در اکتبر 1967 توسط ارتش بولیوی و سازمان آمریکایی سیا محاصره شد و مورد اصابت گلوله قرار گرفت.
مقامات بولیوی محل دفن چگوارا را برای مدتی طولانی مخفی نگه داشتند تا اینکه جسد او در سال 1997 کشف و از بولیوی به کوبا منتقل شد.
مهاتما گاندی
گاندی به عنوان یک ملی‌گرای ضد استعمار در هند که توانست الهام بخش جنبش‌های حقوق مدنی و آزادی در سراسر جهان شود، در کشور هند و نیز همه کشورهای دنیا به عنوان یک الگوی بزرگ از مبارزه با استعمار و ستم شناخته می‌شود.
میراث گاندی برای مبارزه با استعمار و امپریالیسم بعد از ترور وی الهام بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شد و مراسم تشییع او توجه جهانیان را به مبارزه هند برای رسیدن به استقلال جلب کرد.
همچنین فلسفه گاندی در مبارزه با استعمارگران، الهام بخش جنبش‌های آزادی بخش جهانی از جمله جنبش حقوق مدنی در آمریکا و جنبش‌های ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی بود.

یکشنبه، 05 اسفند 1403 - 12:24 ادامه مطلب نظر بدهید 3

جهاد که به معنای تلاش و مبارزۀ در راه خدا با جان و مال و دیگر دارایی‌هاست، یکی از فروع دین و واجبات الهی می‌باشد که نه تنها در اسلام، بلکه در تمامی ادیان الهی از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که در راس برنامۀ همۀ پیامبران بوده و به عنوان رکن ایمان و افضل اعمال معرفی شده است به گونه‌ای که ترک آن نتیجه‌ای جز ذلت و خواری نخواهد داشت. لازم به ذکر است که در این مقاله با رویکردی کلی از جهاد بحث می‌شود و مفهوم آن منحصر به جنگیدن با دشمنان خارجی در میدان نبرد نبوده و دارای یک معنای عامی می‌باشد که هم شامل مورد مذکور می‌شود و هم شامل جهاد با نفس و جهاد علمی و فرهنگی که هر کدام دارای آثار و فوائدی هستند که اکمال تقوا، غلبۀ بر نفس، هدایت و سعادت، استجابت دعا و تحقق حاکمیت الهی از اهم موارد آن به شمار می‌روند.

دوشنبه، 19 آذر 1403 - 23:24 ادامه مطلب نظر بدهید 6

مهر | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 14 آذر 1403 - 19:46

تولید بازی‌های رایانه‌ای در زمینه شهدا می‌تواند فرصتی برای معرفی ارزش‌ها و مفاهیم انسانی و اسلامی مرتبط با دفاع مقدس و ایثارگری به نسل جوان باشد.

خلاصه خبر

به گزارش خبرگزاری مهر، تولید بازی‌های رایانه‌ای در زمینه شهدا می‌تواند فرصتی برای معرفی ارزش‌ها و مفاهیم انسانی و اسلامی مرتبط با دفاع مقدس و ایثارگری به نسل جوان باشد.
در این زمینه، ایده‌های پیشنهادی برای تولید بازی‌های رایانه‌ای در زمینه شهدا به شرح زیر است:
داستان‌گویی از زندگی شهدا
بازی‌هایی که به زندگی و شخصیت شهدا و رویدادهای دوران دفاع مقدس بپردازند، می‌توانند تجربه‌ای غنی از تاریخ‌نگاری و یادآوری ایثارگری‌ها ایجاد کنند.
این بازی‌ها می‌توانند روایتگر داستان‌هایی از زندگی شخصی شهدا باشند که در آنها مخاطب با شخصیت‌های متفاوت، چالش‌ها و آرمان‌های شهدا آشنا می‌شود.
تاکید بر ابعاد انسانی شهدا
در بسیاری از بازی‌ها، تنها به جنگ و مبارزات رزمی پرداخته می‌شود، اما در بازی‌های مرتبط با شهدا، می‌توان به ابعاد انسانی زندگی شهدا نیز توجه کرد.
استفاده از روایت‌های هنری و ادبیات دفاع مقدس
استفاده از صداهای واقعی و خاطرات شهدا در قالب بازی‌هایی که به صورت داستان‌محور ساخته می‌شوند، می‌تواند احساسی عمیق‌تر از زندگی و مبارزات شهدا به مخاطب منتقل کند.
به‌عنوان مثال: در طول بازی، بازیکنان می‌توانند با فیلم‌ها، عکس‌ها و صوت‌های واقعی از شهدا و عملیات‌های مختلف روبه‌رو شوند که به آشنایی بیشتر با تاریخ انقلاب و دفاع مقدس کمک می‌کند.

چهارشنبه، 14 آذر 1403 - 23:25 ادامه مطلب نظر بدهید 6