احکام دین. نماز
از مسائل مهمي كه جزء نيازهاي انسان محسوب مي‌شود دعا و نيايش است و درست مثل خداجويي از فطرت و ضمير آدمي نشأت مي‌گيرد.
وقتي سير و سياحتي به اين كرة خاكي مي‌كنيم و با ملتهاي مختلف و اديان گوناگون و سنن و رسوم متفاوت آنها روبرو مي‌شويم، مي‌بينيم كه هر كدام براي خود اوراد و اذكار و دعاهاي مخصوصي دارند و هيچ جاي دنيا را نمي‌يابيم كه مردمش از دعا جدا وبي‌نياز باشند. حتي آنها كه بت مي‌پرستند در معابدشان با تمام قد به خاك مي‌افتند و دعا مي‌خوانند.
1. قال الامام علي - عليه السّلام - في وصيّة لابنه الحسن - عليه السلام - : اِعلم أنّ الّذي بيدهِ خزائِنُ ملكوتِ الدّنيا و الآخرةِ قَدْ أذِنَ لدعائِكَ و تكفَّلَ لاِ جابتِكَ و أمَرَكَ أن تسألَهُ لِيُعطيكَ و هو رحيمٌ كريمٌ.
«بحارالانوار، ج 77، ص 204»
امام علي - عليه السّلام - در وصيت به فرزندش امام حسن - عليه السّلام - فرمود: بدان همانا خداوندي كه گنجينه هاي ملكوت دنيا و آخرت در دست اوست، به تو اجازه داده تا او را بخواني و خود اجابت دعاي تو را بر عهده گرفته است و امر كرده از او درخواست نمائي تا به تو عطا كند و او پروردگاري مهربان و بخشنده است.
امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند :
ایمانتان را با صدقه حفظ کنید و اموالتان را با زکات دادن نگه دارید و امواج بلا را با دعا دور سازید.
سُوسُوا إیمانَکُم بِالصَّدَقَةِ، وَحَصِّنُوا أمْوالَکُم بِالزَّکاةِ، وَادْفَعُوا أمْواجَ الْبَلاءِ بِالدُّعاءِ.
Preserve your faith by almsgiving and your properties by giving zakāh, and banish the waves of calamity by supplication.
نهج البلاغه، حکمت 146
احادیثی گهربار درباره دعا کردن
1- امام صادق عليه السلام:
عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّكُمْ لَا تَقَرَّبُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَا تَتْرُكُوا صَغِيرَةً لِصِغَرِهَا أَنْ تَدْعُوا بِهَا إِنَّ صَاحِبَ الصِّغَارِ هُوَ صَاحِبُ الْكِبَارِ.
شما را سفارش مى كنم به دعا كردن، زيرا با هيچ چيز به مانند دعا به خدا نزديك نمى شويد و دعا كردن براى هيچ امر كوچكى را، به خاطر كوچك بودنش رها نكنيد، زيرا حاجتهاى كوچك نيز به دست همان كسى است كه حاجتهاى بزرگ به دست اوست.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 467 ، ح 6
دعا در لغت به معنای «خواندن» است و در اصطلاح، خواندن دعا و خواستن از اوست. خداوند متعال در قرآن‌کریم، اهمیت دعا را به شکل‌های مختلفی در قالب داستان انبیا مطرح کرده است همه انبیا و اولیای خدا با دعا مأنوس بوده‌اند.
دعا در سیره پیامبراکرم(ص)
نگاهی اجمالی به سیره پیامبر اکرم(ص) و فرزندان گرامی آن بزرگوار، می‌رساند که آنان تا چه اندازه، دعا را پرعظمت و سازنده می‌دانستند. رسول خدا(ص) فرمود: «هیچ چیز نزد خدا، گرامی‌تر از دعا نیست».
نماز ستون دین است و هیچ ساختاری بدون ستون دوام ندارد. هر یک از چهارده معصوم احادیث فراوانی در مورد نماز ذکر کرده اند خصوصا پیامبر اکرم (ص)، امام علی (ع) و امام صادق (ع). ستاره در این مقاله احادیثی در مورد نماز از چهارده معصوم (ع) را جمع آوری کرده است.
نماز نوبَر احکام الهی و اسلامی است که روح آدمی را جَلا و صفا می بخشد، و ما برآنیم که هر چند اجمالی نماز را در مکتب امام علی - علیه السّلام - و در نگاه عرفانی امام حسین - علیه السّلام - مورد تحقیق و بررسی قرار دهیم و نمایان سازیم که در نظر عمیق آن دو، «نماز» آن چنان اهمّیّت داشت که هنگام ادایش سر از پا نمی شناختند. حضرت علی ـ علیه السّلام ـ حتّی در حسّاس ترین لحظه های میدان جنگ، نماز را اوّل وقت می خواند و حاضر نبود لحظه ای آن را به تأخیر اندازد.
امام سجاد عليه السلام :
أمّا حَقُّ ذِى المَعروفِ عَلَيكَ فَأن تَشكُرَهُ و تَذكُرَ مَعروفَهُ، وَ تُكسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ و َتُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَكَ وَ بَينَ اللّه عَزَّوَجَلَّ، فَإذا فَعَلتَ ذلِكَ كُنتَ قَد شَكَرتَهُ سِرّا وَ عَلانيَةً ، ثُمَّ إن قَدَرتَ عَلى مُكافاتِهِ يَوما كافَيتَهُ؛
حق كسى كه به تو نيكى كرده ، اين است كه از او تشكر كنى و نيكيش را به زبان آورى و از وى به خوبى ياد كنى و ميان خود و خداى عزوجل برايش خالصانه دعا كنى ، هرگاه چنين كردى بى گمان پنهانى و آشكارا از او تشكر كرده اى . سپس اگر روزى توانستى نيكى او را جبران كنى ، جبران كن .
امالی(صدوق) ص372 {شبیه این حدیث در تحف العقول ص265 و من لا یحضر الفقیه ج2 ، ص622 و 623}