مهر | دین و اندیشه، استان‌ها | پنجشنبه، 22 تیر 1402 - 17:34

قم- مرجع تقلید شیعیان گفت: همواره انسان باید در هسته مرکزی عقل و عدل حرکت کند و اهلبیت(ع) تکیه گاه معتدلی هستند که مردم باید از آنان پیروی کنند.

 

خلاصه خبر

مفسر قرآن کریم افزود: عظمت مولا امیرالمومنین در این آیه از بیان بلند «انفسنا و انفسکم» مشخص است ولی علاوه بر آن در آیه آمده است «ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ» یعنی «ما» قرار می‌دهیم «فنجعل»، اینجا دو تا مطلب هست اینکه دعا یک برکت و وسیله خوبی است که عبد دعا می‌کند و خدا اجابت می‌کند و یک وقت مسئله قرب نوافل و قرب فرایض هست که عبد به جایی می‌رسد که خلیفه خدا می‌شود، «فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ» یعنی «ما» قرار می‌دهیم لعنت خدا و این کیفر را به اذن الهی برای دیگران!
مرجع تقلید شیعیان عنوان داشت: ما باید جریان مباهله و نزول سوره هل اتی را گرامی بداریم، اینکه خداوند می‌فرماید «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی‏ حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً» این در حالی است که در مدینه، مسلمان اسیر نبود، بلکه اینها کفاری بودند که آمده بودند برای کشتن پیامبر و امیرالمومنین و در مدینه اسیر بودند، و مولا علی افطار خود و فرزندان خود را به این کافر که در خانه مولا آمده، می‌دهد، این علی می‌شود جان پیغمبر!

جمعه، 23 تیر 1402 - 00:08 ادامه مطلب نظر بدهید 12

پنجشنبه، 14 اردیبهشت 1402 - 03:38 نظر بدهید 19

 

 مهر | دین و اندیشه | دوشنبه، 11 اردیبهشت 1402 - 15:57

بیستمین نشست از سلسله گفت و گوهای انتقادی در باب علوم انسانی «ارغنون خرد» با حضور مصطفی زالی و حسین هوشمند با عنوان «ارزیابی مدل‌های عدالت اجتماعی در جهان» برگزار می‌شود.

 

خلاصه خبر

به گزارش خبرگزاری مهر، بیستمین نشست از سلسله گفت و گوهای انتقادی در باب علوم انسانی «ارغنون خرد» با حضور مصطفی زالی و حسین هوشمند با عنوان «ارزیابی مدل‌های عدالت اجتماعی در جهان» برگزار می‌شود.

دوشنبه، 11 اردیبهشت 1402 - 21:53 ادامه مطلب نظر بدهید 19

 

 مهر | دین و اندیشه | شنبه، 26 فروردین 1402 - 13:00

در جامعه‌ای اگر عدالت اجتماعی رعایت نشود در اصل، حق الله در آن جامعه نادیده گرفته شده است و متأسفانه کمتر به این نکته اساسی توجه شده و تصور می‌شود که عدالت اجتماعی یک امر شخصی است.

 

خلاصه خبر

*تعریف عدالت چیست؟
اگر این پرسش‌ها پاسخ داده شود به جامع‌ترین تعریف عدالت نزدیک می‌شویم.
*مبانی هستی شناسانه عدالت فردی و عدالت اجتماعی چیست؟
در بحث عدالت علاوه بر وجه و بعد فردی باید به حیث و بعد اجتماعی انسان و در نتیجه عدالت اجتماعی نیز توجه شود و این نکته بسیار اساسی است.
* حضرت امیر در نامه به مالک اشتر در حوزه عدالت به چه مواردی اشاره می‌کنند؟
حضرت در نامه مالک اشتر عباراتی را بیان می‌کنند که بسیار زیبا و پر مغز است در یکی از فرازها می‌فرمایند: اللّهَ اللّهَ فِی الطَّبَقَةِ السُّفْلی مِنَ الَّذینَ لا حیلَةَ لَهُمْ، خدا را خدا را در طبقه پایین اجتماع، از آنان که راه چاره ندارند.
در جامعه‌ای اگر عدالت اجتماعی رعایت نشود در اصل، حق الله در آن جامعه نادیده گرفته شده است و متأسفانه کمتر به این نکته اساسی توجه شده و تصور می‌شود که عدالت اجتماعی یک امر شخصی است و ناشی از مواسات و بخشش فردی و امری دلبخواهی است.
در حالی که مواسات با مساوات بسیار فرق دارد چرا که مراد از مواسات بخشش و جود بوده در حالی که عدالت اجتماعی حق خدا، حق مردم و وظیفه حکمرانی است.
حق الهی و عدالت اجتماعی یک امر ساختاری و عام و فراگیر است و شخصی نیست.
همچنین می‌فرمایند: «زیرا عدالت گشایش بر عموم است و هر کسی که عدالت بر او گران آید تحمل ستم برای او سخت‌تر است.»
تصور می‌شود که عدالت اجتماعی یک امر شخصی است و ناشی از مواسات و بخشش فردی و امری دلبخواهی است.
در حالی که مواسات با مساوات بسیار فرق دارد چرا که مراد از مواسات بخشش و جود بوده در حالی که عدالت اجتماعی حق خدا، حق مردم و وظیفه حکمرانی است
برای فهم دقیق دیدگاه امام علی در رابطه با عدالت، بهترین روش توجه به دیدگاه‌های شکل گرفته در رابطه با عدالت است.
این نگاه مساوات گرایی است اما توجهی به تفاوت‌ها و شایستگی‌ها ندارد.
برای مثال در اهمیت مساوات، حضرت در رسیدگی به امور فرودستان حق آنان را حق الله می‌دانند و این نشان می‌دهد که حضرت قائل به این مهم هستند که چیزی ورای جمع جبری افراد وجود دارد که از آن با عنوان جامعه یاد می‌شود که در اصطلاح به آن دیدگاه اصالت جامعه‌ای نیز می‌گویند، یعنی جامعه برای خودش یک هستی مستقل دارد.
مدتی در کشور برخی مباحث مطرح شد و آن بحث درباره جود و بخشش در برابر عدالت بود.
حضرت در بیانات خویش به این نکته توجه دارند که عدل بر جود ارجح است چرا که جود یک امر خاص و فردی بوده در حالی که عدل یک امر اجتماعی، ساختاری و عام است و کسی نمی‌تواند دیگری را به خاطر اینکه بخشش و جود نداشته مجازات و یا سرزنش کند.
برای مثال کسی که مجری حقوق ملت است نمی‌تواند آن حقوق را ببخشد زیرا آن حقوق حق شخصی او نیست.
*نگاه امام علی (ع) در خصوص حقوق متقابل والی و مردم چیست؟
مدتی در کشور برخی مباحث مطرح شد و آن بحث درباره جود و بخشش در برابر عدالت بود.
حضرت در بیانات خویش به این نکته توجه دارند که عدل بر جود ارجح است چرا که جود یک امر خاص و فردی بوده در حالی که عدل یک امر اجتماعی، ساختاری و عام است و کسی نمی‌تواند دیگری را به خاطر اینکه بخشش و جود نداشته مجازات و یا سرزنش کند
از نامه مالک اشتر می‌توان به هشت حق مردم بر والی و زمامدار دست یافت و چنانچه بشر بر اساس این حقوق عمل کند جهان شاهد یک حکمرانی ویژه خواهد بود.
یکی از آن حقوق عطوفت و مهربانی است، حاکم باید نسبت به مردم عطوفت داشته باشد و با آنان مهربانانه برخورد کند.
بنابراین در جامعه اسلامی در وهله نخست باید مسئولان خاطی محاکمه شوند.
پنجمین حق عدالت خواهی است، حضرت می‌فرمایند: «آنچه بیشتر دیده والیان به آن روشن است بر قراری عدالت در شهرها و پدید شدن دوستی در میان رعیت است.»
به تعبیر جُرج جرداق مسیحی: «امام علی، صدای عدالت انسانیت» است.
آن حضرت خود در این باره فرمود: خدایا!

شنبه، 26 فروردین 1402 - 23:24 ادامه مطلب نظر بدهید 19

پنجشنبه، 17 فروردین 1402 - 22:19 نظر بدهید 16

 

 مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 دی 1401 - 12:43

کرسی ترویجی با عنوان «واکاوی عدالت سازمانی در پرتو قرآن و روایات» از سوی پژوهشکده «علم و دین» پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی برگزار می‌شود.

 

خلاصه خبر

حجت الاسلام حبیب محمدنژاد چاوشی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران به عنوان سخنران و ابوالفضل گائینی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و علیرضا افضلی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان ناقدین این جلسه و سید محمد موسوی نیز مدیر این جلسه خواهد بود.

چهارشنبه، 07 دی 1401 - 23:47 ادامه مطلب نظر بدهید 25

 

 مهر | استان‌ها | پنجشنبه، 19 آبان 1401 - 18:06

بیرجند- رئیس دیوان عالی کشور گفت: آگاه نبودن مردم نسبت به مسائل حقوقی یکی از مهمترین مشکلات در استان‌ها بوده که باید رفع این مشکل مورد توجه قرار گیرد.

 

خلاصه خبر

وی با بیان اینکه سفرهای استانی رئیس قوه قضائیه برای بررسی مشکلات قضائی مردم در استان‌ها انجام می‌شود، اظهار کرد: مشکلات مردم متنوع است و هر کدام پرونده و موضوع خاصی دارند که تلاش می‌کنیم برای رفع مشکلات شأن راهکار ارائه دهیم.

پنجشنبه، 19 آبان 1401 - 20:11 ادامه مطلب نظر بدهید 26

 

 مهر | دین و اندیشه | جمعه، 22 مهر 1401 - 17:24

کتاب «عدالت در عداوت» (بایسته‌های اخلاقی تعهد به عدالت در تخاصم و دشمنی) اثر مهدی مسائلی است که به همت پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشر شد.

 

خلاصه خبر

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «عدالت در عداوت» (بایسته‌های اخلاقی تعهد به عدالت در تخاصم و دشمنی) اثر مهدی مسائلی است که به همت پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۸۱ صفحه منتشر شد.
دشمنان و مخالفان نیز حقوقی دارند که حفظ عدالت در گرو توجه به آنهاست.
این روش‌ها هر چند تعدی به حقوق دشمن به حساب نیایند، ولی از نظر اسلام غیر اخلاقی اند و با ارزش‌های دینی قابل جمع نیستند.
در ادامه این فصل، نویسنده پس از تبیین معنا و مفهوم دشمن و علل و ریشه‌های دشمنی، تفاوت دشمن با مخالف و همچنین تقسیم بندی دشمنان (داخلی و خارجی) مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس دشمنی در دین و مراحل تبرّی را تشریح و در ادامه ضمن تبیین اهمیت عدالت در عداوت، به جوانب عدالت در عداوت از نگاه اخلاقی می‌پردازد و علل سرپیچی از عدالت در عداوت را مطرح می‌کند.
«بایسته های عدالت ورزی در برابر مطلق دشمنان» عنوان دومین فصل از کتاب مذکور است که این بایسته‌ها عبارتند از: توجه به اصل هدایت دشمنان، توجه به ادب دینی در گفتار، به وفای عهد و رعایت حقوق بشر.

شنبه، 23 مهر 1401 - 17:44 ادامه مطلب نظر بدهید 26

 

 مهر | دین و اندیشه | شنبه، 16 مهر 1401 - 10:12

کتاب «درباره عدالت فرهنگی» به قلم احمد اولیایی در ۳۷۵ صفحه به همت انتشارات دانشگاه باقرالعلوم (ع) به چاپ رسید.

 

خلاصه خبر

عدالت بیشتر در حوزه فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد اما با حوزه‌های مختلف دیگر نیز در ارتباط است و ترکیب‌هایی مانند عدالت اقتصادی، سیاسی، قضائی و… را تولید کرده است.
تأملات معرفت شناختی عدالت فرهنگی بخش بعدی و مهم کتاب است که خواننده را آماده خواندن معیارهای عدالت فرهنگی می‌کند.
در پایان کتاب نیز ورود اجمالی به عدالت فرهنگی از منظر اسلام از نظر خواننده می‌گذرد.
علاقه مندان جهت تهیه این کتاب می‌توانند به نشر دانشگاه باقرالعلوم (ع) به نشانی قم، پردیسان، بلوار دانشگاه، دانشگاه باقرالعلوم (ع) مراجعه نمایند.

شنبه، 16 مهر 1401 - 10:19 ادامه مطلب نظر بدهید 28

 

 مهر | دین و اندیشه | شنبه، 05 شهریور 1401 - 09:35

به مناسبت فرارسیدن ایام عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در سلسله مطالب   «پیام‌های حماسه حسینی»  به واکاوی زمینه‌ها و اهداف نهضت سرخ حسینی می پردازیم.

 

خلاصه خبر

درصددیم به مناسبت فرارسیدن ایام عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در سلسله مطالب «پیام‌های حماسه حسینی» به واکاوی زمینه‌ها و اهداف نهضت سرخ حسینی بپردازیم.
اصلاح مفاسد، هدف اصلی قیام امام حسین (ع)
در وصیتی که آن حضرت برای برادرشان محمد حنفیّه مرقوم فرمودند، جمله معروفی است که می‌فرمایند: «اِنّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لا بَطِراً وَ لا مُفْسِداً وَ لا ظالِماً» یعنی من نه برای گردش و تفریح از مدینه بیرون می‌روم و نه برای اینکه فسادی در زمین راه بیندازم و ظلمی بکنم «وَ اِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاِْصْلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی (ص)» فقط برای اصلاح در امت جدم خروج می‌کنم.
امام (ع) نفرمود: «انما خرجت للاصلاح»؛ بلکه فرمود: «اِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاِْصْلاح» یعنی من در جستجو و در پی اصلاح هستم.
نظیر این تعبیر در سخنرانی امام (ع) برای نخبگان و علما هم هست که فرموده بودند: «وَ لکِنْ لِنُرِیَ الْمَعالِمَ مِنْ دینِکَ وَ نُظْهِرَ الاِْصْلاحَ فی بِلادِک» این خطبه زمانی ایراد شد که هنوز صحبت از خروج و مبارزه با یزید مطرح نبود.
مفهوم اصلاح
واژه اصلاح به این معنی در قرآن کریم در مورد اصلاح بین دو همسر به کار رفته است؛ می‌فرماید: «فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها اِنْ یُریدا اِصْلاحاً یُوَفِّق اللّهُ بَیْنَهُما…» (نساء، ۳۵) یعنی برای زن و شوهری که با یکدیگر اختلاف پیدا کرده اند، داوری از طرف خانواده زن، و داوری از طرف خانواده مرد انتخاب کنید؛ اگر زن و شوهر واقعاً بخواهند آشتی و سازش کنند، خدا بین آن‌ها سازش برقرار خواهد کرد.
و در جای دیگر می‌فرماید: «وَ اِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَو اِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَیْهِما أَنْ یَصْلِحا بَیْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَیْرٌ» (نساء، ۱۲۸) در این آیه در مورد آشتی زن و شوهر می‌فرماید آشتی بهتر است.
در قرآن می‌فرماید: «وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَیْنِکُم» (انفال، ۱) در روایات هم برای اصلاح ذات البین ثواب بسیاری ذکر شده است، که اگر دو مؤمن یا دو گروه یا دو خانواده با یکدیگر قهر هستند و با هم اختلافی دارند، سعی کنید آن‌ها را آشتی دهید؛ و ثواب این کار از ثواب نماز و روزه سال بیش‌تر است.
۴ دامنه «اصلاح ذات البین» تا آنجا گسترش پیدا می‌کند که اگر دو گروه از مردم درون جامعه اسلامی با هم بجنگند، «وَ اِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اقْتَتَلُوا…» (حجرات، ۹) در اینجا هم قرآن دستور می‌دهد که سعی کنید ابتدا آن‌ها را آشتی بدهید: «فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُما…»، دنباله آیه، مربوط به جهاد است که فعلاً مورد بحث ما نیست.
صلاح در مقابل فساد می‌باشد و معمولاً آن را در زبان فارسی «شایستگی» ترجمه می‌کنند.
اصلاح به این معنا نیز در مقابل اِفساد است و به معنی انجام کار شایسته یا برطرف کردن فساد می‌باشد.
به کسی که در صدد است کار شایسته انجام بدهد و فسادها، نقص‌ها و عیب‌ها را برطرف کند، «مُصلح» می‌گویند و کسی را که در صدد برهم زدن کارها و ایجاد فساد در جامعه است، «مفسد» می‌نامند.
تعبیر «مفسد فی الارض» هم از همینجا است.
پس این اصلاح که از ماده صلاح است دو نوع مصداق دارد، یکی به معنی کار شایسته انجام دادن و دیگری به معنی برطرف کردن فساد و تبهکاری یا جلوگیری از بزهکاری است.
این هر دو نوع مصداق، در قرآن نیز استعمال شده است؛ مثلاً «اِلاّ الَّذینَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا» (بقره، ۱۶۰؛ نساء، ۱۴۶) یعنی کسانی که توبه کردند و اصلاح کردند یعنی عَمِلُوا عملاً صالِحاً، به جای کارهای غلط و به جای گناهانی که انجام داده بودند، اصلاح کردند یعنی کار خوب انجام دادند.
ولی آنچه بیش‌تر مفهوم اجتماعی دارد و در کلمات حضرت ابی عبد الله مطرح شده است و در ادبیات سیاسی و اجتماعی امروز هم به کار رفته است، اصلاح مفاسد است که در مقابل افساد به کار می‌رود.
تا اینجا مفهوم اصلاح از نظر لغت عربی و از نظر کاربرد قرآنی و دینی آن روشن شد.
صلاح و فساد در قرآن از عام ترین مفاهیم ارزشی هستند.
فساد چیست؟
صلاح و فساد دو مفهوم ارزشی هستند؛ یعنی وقتی آن‌ها را تحلیل کنیم، در آن‌ها باید و نباید وجود دارد.
در قرآن چند مفهوم ارزشی عام وجود دارد که از جمله آن‌ها «صلاح» و «فساد» است.
در واقع، همه، این قبیل مصادیق ظلم را می‌شناسند و این موارد در تمام فرهنگ‌ها بد است.
یعنی وجود این مجازات‌ها فساد است و باید اصلاح شود.
ما بر اساس فرهنگ اسلامی می‌گوئیم آنچه قرآن فرموده است باید عمل بشود، اگر نشود فساد است.
فساد به معنی ترک و تعطیل حدود الهی است، نه اجرای حدود الهی.
آن‌ها می‌گویند اجرای حدود اسلامی فساد، زشت و بد است.
ایشان می‌گویند اینها فساد و زشت است و امروزه دنیای مدرن این گونه اعمال را نمی‌پذیرد.

شنبه، 05 شهریور 1401 - 14:59 ادامه مطلب نظر بدهید 27